Tish toshlari

Sabablari
Tish toshlari belgilari
Diagnostika
Davolash
Xavf
Oldini olish
Shifokor qabuliga yozilish

Tish toshlari - bu tish emalining qattiq mineral qatlamlari bo‘lib, ular o‘z vaqtida olib tashlanmagan tish karashidan hosil bo‘ladi. Uning tarkibida odatda kalsiy va temir tuzlari, tuz-fosfatlar (asosan), oziq-ovqat qoldiqlari, bakteriyalar va milk shilliq pardasining o‘lgan hujayralari bo‘ladi.

Tish toshlarini davolovchi barcha shifokorlarni ko‘rish

Sabablari

Tish toshi vaqt o‘tishi bilan qorayib, qotib boradigan karashdan hosil bo‘ladi. Odatda cho‘kindilar tishlarda paydo bo‘ladi, ularni tozalash qiyinroq bo‘ladi, masalan, pastki oldingi tishlarning ichki tomonida. Qattiq tish toshi hosil bo‘lish jarayoni bir necha oydan yarim yilgacha davom etishi mumkin.

Hozir tish toshi kichik maktab yoshidagi bolalar va o‘smirlarda tobora ko‘proq uchraydi. Bu og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasiga yetarlicha rioya qilmaslik, noto‘g‘ri ovqatlanish va bolalar chekishi bilan bog‘liq.Yosh ulg‘aygan sari tish toshining hosil bo‘lishi yanada yaqqolroq namoyon bo‘ladi.

Stomatolog-gigiyenistlar tish karashining va natijada tish toshining paydo bo‘lishiga olib keladigan omillarga quyidagilarni kiritadilar:

Ovqatni faqat bir tomondan kesish odatlar, noto‘g‘ri tishlash yoki kariyes bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasi qoidalarini e’tiborsiz qoldirish.
Asosan yumshoq ovqat iste’mol qilish.
Sifatsiz tish cho‘tkalari va pastalardan foydalanish.
Toshlarning tez qotishiga genetik moyillik.
So‘lakda fosfatlar miqdorining yuqori bo‘lishiga olib keluvchi almashinuv jarayonlarining buzilishi.
Tishlarning noto‘g‘ri joylashishi.
O‘rnatilgan tish protezlarining past sifati.

Tish toshlari belgilari

Tish toshining hosil bo‘lish jarayonini quyidagicha tavsiflash mumkin:

Halqaning shakllanishi: Tish bo‘yni atrofida kichik halqa hosil bo‘ladi, u tish qatorining ichki tomonidan ko‘rilganda ko‘rinadi. Asta-sekin bu qorong‘ilanish tishning toji va tashqi yuzasiga tarqaladi.
Buzilish va yallig‘lanish: Tosh tishlar koronkalari ostiga kirib, ularni shikastlaydi. Bu milklardan qon ketishiga va og‘izdan yoqimsiz hid kelishiga sabab bo‘ladi.
Tishlarning rangi va holati: Tosh bilan qoplangan tishlar qorayadi. Keyinchalik gingivit boshlanishi mumkin. Agar tosh milkning ostiga chuqur kirib borsa, tish chayqala boshlaydi va og‘riy boshlaydi.
Rang va aniqlash: Milk usti tishi odatda jigarrang yoki sariq rangda bo‘ladi va uni mustaqil ravishda aniqlash mumkin. Milk osti toshi jigarrang yoki yashil tusda bo‘ladi, u juda qattiq bo‘lib, uni faqat stomatolog asboblar yordamida tekshirganda aniqlashi mumkin.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq

Diagnostika

Shifokor og‘iz bo‘shlig‘ini standart tekshirish paytida milk usti tish toshini aniqlaydi. Milk osti hosilalarini aniqlash uchun u stomatologik zonddan foydalanadi.

Davolash

Tish toshini olib tashlash usullari:

Ilgaklar: Eski usul, og‘riqli va travmatik.
Ultratovush: Zamonaviy usul emal bilan kontaktsiz, toshni samarali olib tashlaydi.
Lazer: Og‘riqsiz usul, toshni mayda bo‘laklarga parchalaydi.
Havo oqimi: mayda cho‘kindilarni yo‘qotish uchun suv va abraziv moddalarning oqimi.
Kimyoviy dorilash: Ultratovushli tozalashdan oldin toshni yumshatadi.

Jarayondan keyin:

Tishlarni silliqlash va sayqallash.
Ftorli tarkibni surtish.

Davriyligi: Toshning shakllanishiga qarab har 6-12 oyda professional tozalash.

Tozalangandan keyin:

Bo‘yalgan mahsulotlar va qahvadan saqlaning.
Chekishni kamaytirish.
Yangi tish cho‘tkasini ishlating.
Tishlarni kuniga ikki marta tozalash va tish ipidan foydalanish.

Xavf

Tish toshi, garchi jiddiy og‘riqqa sabab bo‘lmasa-da, o‘z vaqtida olib tashlanmaganda quyidagi muammolarga olib kelishi mumkin:

Milklar qonashi: Milklar aniq sabablarsiz ham qonashni boshlashi mumkin.
Yomon hid: Shilliq pardaning ta’sirlanishi va yallig‘lanishi yoqimsiz hidni keltirib chiqaradi.
Qichishish va milklar achishi.
Tishlarning chayqalishi: Tosh tish chuqurchasi kengayadi.
Parodontit: Tish atrofidagi to‘qimalarning yallig‘lanishi.
Qoramtir dog‘lar: Odatda milklar asosida.
Kariyes: Toshdagi bakteriyalar emalni zararlaydi.
Milklar atrofiyasi: Milklar so‘rilib ketadi va tishni yomon ushlab turadi.
Gingivit: Milklar yallig‘lanishi, og‘riq va qon ketish bilan kechadi.

Oldini olish

Tish toshi hosil bo‘lishini sekinlashtirish uchun stomatologlar quyidagilarni tavsiya qiladilar:

Tishlarni kuniga ikki marta (nonushtadan keyin va uxlashdan oldin) tozalash.
Tish cho‘tkalarini har 2-3 oyda almashtiring, o‘rtacha qattiqlikdagi cho‘tkalarni afzal ko‘ring.
Sifatli tish pastalaridan foydalanish.
Tishlar orasidagi bo‘shliqlarni tozalash uchun har kuni tish ipidan foydalanish.
Ovqatdan keyin shakarsiz saqichni chaynash.
Chekishdan voz kechish.
Qattiq mahsulotlar, ho‘l sabzavot va mevalarni ko‘proq iste’mol qilish.
Shirin va gazlangan ichimliklar iste’molini kamaytirish.
Stomatologga har yili tashrif buyurish va kariyes va og‘iz bo‘shlig‘ining boshqa kasalliklarini o‘z vaqtida davolash.