Shifokorni tanlash: Kardiolog

Klinikani tanlash: Kardiologiya

Koronar yetishmovchilik

Sabablari
Surunkali va o‘tkir koronar yetishmovchiligi belgilari
Diagnostika
Surunkali va o‘tkir koronar yetishmovchiligini davolash
Xavf
Xavf guruhi
Oldini olish
Shifokor qabuliga yozilish

Yurak koronar yetishmovchiligi - bu koronar arteriyalarda qon oqimi yurak mushaklarining kislorodga bo‘lgan ehtiyojiga mos kelmaydigan holat bo‘lib, miokard ishemiyasiga olib keladi.

Koronar yetishmovchilikni davolovchi barcha shifokorlarni ko‘rish

Yurak koronar yetishmovchiligi - bu koronar arteriyalarda qon oqimi yurak mushaklarining kislorodga bo‘lgan ehtiyojiga mos kelmaydigan holat bo‘lib, miokard ishemiyasiga olib keladi. Kardiologiyada uning ikki turi mavjud:

O‘tkir koronar yetishmovchilik: miokardning metabolik ehtiyojlariga qon oqimining keskin mos kelmasligi bilan tavsiflanadi, bu miokard infarktiga olib kelishi mumkin. Koronar arteriyalarda o‘zgarishlar, stenokardiya xurujlari, ritm buzilishlari va EKGdagi o‘zgarishlar bilan birga davom etib boradi.
Surunkali koronar yetishmovchilik: koronar oqimdagi o‘zgarishlar tufayli miokardning uzoq muddat yetarli darajada qon bilan ta’minlanmasligi bilan namoyon bo‘ladi.

Koronar yetishmovchilik quyidagilar bo‘lishi mumkin:

Mutlaq: Koronar tomirlarda qon oqimi keskin cheklangan.
Nisbiy: Miokardning kislorodga bo‘lgan talabi qon bilan ta’minlash imkoniyatidan oshadi, ammo koronar qon oqimining cheklanishi yo‘q.

Sabablari

Koronar yetishmovchilik quyidagilar tufayli yuzaga keladi:

Arteriyalar tonusidagi o‘zgarishlar:

Spazm: Uzoq muddatli stress arteriyalar tonusining pasayishiga va qon oqimining sekinlashishiga olib keladi, bu esa miokard infarktiga olib kelishi mumkin.

Arteriyalar yo‘lining kichrayishi:

Ateroskleroz va tromblar: Aterosklerotik pilakchalar yoki tromblar arteriyalarning bo‘shlig‘ini kamaytiradi.

Xavf omillari:

Chekish: Tromb hosil bo‘lish xavfini oshiradi.
Yog‘li ovqat: Metabolizmni buzadi.
Stress: Arteriyalar spazmini chaqiradi.
Past jismoniy faollik: Qon aylanishini yomonlashtiradi.

Surunkali va o‘tkir koronar yetishmovchiligi belgilari

Koronar yetishmovchilik belgilari:

Quruq yo'tal
Terining rangparligi
Bol v grudi
Nafas qisilishi
Pristupoobraznie zagrudinnie boli
Silnaya jgushaya bol za grudinoy
Taxikardiya
Uchashennoe serdsebienie

Simptomlar jismoniy zo‘riqish, ortiqcha ovqatlanish, zinadan ko‘tarilish yoki hissiy stressdan keyin kuchayishi mumkin. Ba’zan ko‘ngil aynishi, qusish, tez-tez siyish va meteorizm bilan birga keladi.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq

Diagnostika

Kompyuter tomografiyasi

Yurakni MRT qilish

Rentgen

Elektrokardiografiya (EKG)

Koronarografiya

Biokimyoviy qon tahlili

Umumiy qon tekshiruvi

O‘tkir koronar yetishmovchilikni tashxislash uchun quyidagilar amalga oshiriladi:

Surunkali va o‘tkir koronar yetishmovchiligini davolash

Tez yordam kelgunga qadar birinchi yordam:

"Nitroglitserin": Til ostiga tabletka berish. Zarur bo‘lsa, har 5-10 daqiqada yana bir marta berish mumkin, ammo mumkin bo‘lgan nojo‘ya ta’sirlarni kuzating (bosh aylanishi, ko‘zning qorayishi).
"Aspirin": qon ivishini kamaytirish va tromb hosil bo‘lish xavfini kamaytirish uchun tabletkani chaynashga berish (160-325 mg).
Toza havo: Derazalarni oching yoki mavjud bo‘lsa, kislorod ballonidan foydalaning.

O‘tkir koronar yetishmovchilikni statsionarda davolash:

Trombolitik terapiya: Tromb hosil bo‘lishini eritish uchun preparatlardan foydalanish.
Stentlash va angioplastika: arteriyalarni kengaytirish uchun ballonchali kateterni kiritish va stent o‘rnatish.
Koronar shuntlash: Qon oqimini normallashtirish uchun aylanma yo‘llarni shakllantirish.
Rotatsion ablatsiya: Rotablator yordamida kalsinatsiyalangan pilakchalarni olib tashlash.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri koronar ateretomiya: maxsus asbob yordamida pilakchalarni olib tashlash.

Surunkali koronar yetishmovchilikni davolash:

Xavf omillarini bartaraf etish: Gipertoniya, qandli diabet va aterosklerozni nazorat qilish.
Xurujlarning oldini olish: Ahvolning yomonlashishini oldini olish uchun muntazam kuzatish va davolash.

Xavf

Koronar yetishmovchilik xavfi:

Beqaror stenokardiya
Miokard infarkti

To‘satdan koronar o‘lim xavfini baholash:

Yuqori xavf:

Stenokardiya xuruji 20 minutdan ko‘proq davom etadi.
O‘pka shishi (og‘ir nafas olish, ko‘pikli pushti balg‘am).
EKG: ST segmentining 1 mm dan ortiq ko‘tarilishi yoki pasayishi.
Arterial bosimning pasayishi.
Miokard nekrozi markerlarining oshishi.

O‘rtacha xavf:

Xuruj 20 daqiqadan kamroq davom etadi.
"Nitroglitserin"dan keyin stenokardiya to‘xtaydi.
Tungi og‘riq xurujlari.
Yoshi 65 dan oshgan.
Oxirgi ikki hafta ichida og‘ir stenokardiya.
EKG: Q tishlari 3 mm dan ortiq, T tishining o‘zgarishi, tinch holatda ST pasayishi.

Kam xavf:

Yengil jismoniy zo‘riqishdan keyingi xurujlar.
Xurujlarning chastotasi va og‘irligi ortadi.
Stenokardiya 2 hafta - 2 oy oldin paydo bo‘lgan.
EKG: yangi o‘zgarishlarning yo‘qligi yoki yosh uchun normal egri chiziq.

Xavf guruhi

Koronar yetishmovchilikning xavf omillari:

Irsiy moyillik
Semizlik
Chekish
Xolesterinning yuqori darajasi
Qandli diabet
Kam harakatli hayot tarzi
Arterial gipertenziya

Bir nechta xavf omillarining kombinatsiyasi tromblar paydo bo‘lish ehtimolini oshiradi va kelajakda to‘satdan o‘limni butunlay istisno qiladi.

Oldini olish

Koronar yurak yetishmovchiligi xavfini minimallashtirish uchun quyidagilar tavsiya etiladi:

Muvozanatli ovqatlanish: vitamin va minerallarga boy bo‘lgan turli xil mahsulotlarni iste’mol qilish.
Vazn nazorati: sog‘lom vaznni saqlash.
Chekish va spirtli ichimliklardan voz kechish: zararli odatlardan qochish.
Stressni boshqarish: stressli vaziyatlardan qochish va ularni samarali yengish.
Muntazam jismoniy mashqlar: jismoniy faollik bilan shug‘ullanish.
Vaqti-vaqti bilan o‘tkaziladigan tibbiy ko‘riklar: tahlillarni topshirish va har yili EKGdan o‘tish.