- bu markaziy asab tizimining (MAT) progressiv bo‘lmagan shikastlanishi bo‘lib, harakat funksiyalari buzilishi, aqliy buzilishlar, epilepsiya va muvozanat muammolari bilan tavsiflanadi.
Sabablari
Bolalar serebral falaji (BSF) normal rivojlanishni buzuvchi yoki bosh miya qismlarining buzilishiga olib keladigan omillarning patologik ta’siri tufayli yuzaga keladi. Ushbu omillar perinatal davrda (tug‘ilgunga qadar) ham, chaqaloq hayotining birinchi to‘rt haftasida ham markaziy asab tizimiga ta’sir qilishi mumkin. Eng xavfli qo‘zg‘atuvchi gipoksiya, ya’ni kislorod yetishmasligi hisoblanadi.
BSF rivojlanishiga ta’sir qiluvchi patologik holatlar:
- Infeksion kasalliklar: qizilcha, sitomegalovirus, gerpes, toksoplazmoz, zaxm.
-
Yo‘ldoshning barvaqt ko‘chishi.
-
Fetoplatsentar yetishmovchilik.
-
Toksikoz.
-
Nefropatiya.
-
Homiladorlik to‘xtashi xavfi.
-
Rezus - ona va homila o‘rtasidagi ziddiyat.
-
Homilador ayolning jismoniy jarohatlari.
-
Homilador ayolning somatik kasalliklari: gipotireoz, qandli diabet, yurak nuqsonlari, gipertoniya.
Bu holatlar miyaning harakat funksiyalari uchun mas’ul bo‘lgan qismlarining shikastlanishiga olib kelishi mumkin, bu falajlar, parezlar, mushak tonusining buzilishi va beixtiyor harakat aktlarini keltirib chiqaradi.
BSF (bolalar serebral falaji) belgilari
Bolalar serebral falaji (BSF) belgilari:
Hayotning dastlabki kunlari:
- Asimmetriya
- Holsizlik
- Beixtiyor harakatlar
- Bir holatda turish
- Qo‘l-oyoqlarning turli uzunligi
- Talvasa
Taxminan 3 oy ichida:
- Harakat ko‘nikmalarida kechikish.
-
Boshni ushlab turolmaslik, ag‘darilib tusholmaslik.
-
O‘yinchoqlarga qiziqishning yo‘qligi.
-
Qo‘l-oyoqlarni ongli ravishda harakatlantira olmaslik.
Boshqa alomatlar:
- Skelet deformatsiyasi (qiyshiqlik, skolioz).
-
Bo‘g‘imlardagi harakatlarning cheklanishi.
-
Bo‘yin, yelka, belda surunkali og‘riqlar.
-
MIY funksional buzilishlari.
-
G‘ilaylik.
-
Ixtiyorsiz harakatli hujumlar.
-
Siydik tuta olmaslik.
-
Nafas olish funksiyasining buzilishi.
-
Epilepsiya, ko‘rish va eshitish bilan bog‘liq muammolar.
-
Endokrin patologiyalar (semirish, o‘sishdan orqada qolish).
Kognitiv buzilishlar
-
Oligofreniya, ruhiy rivojlanishning kechikishi, ta’limning buzilishi.
Kasallikning xususiyatlari:
- Surunkali, lekin zo‘rayib bormaydigan holat.
-
Simptomlarning soxta rivojlanishini keltirib chiqaradigan ikkilamchi asoratlar bo‘lishi mumkin.
Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol
shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq
Xavf
Bolalar serebral falajida (BSF) prognoz:
Prognoz BSFning shakli va og‘irligiga, shuningdek, reabilitatsiyaning jadalligi va o‘z vaqtida o‘tkazilishiga bog‘liq. Ba’zi hollarda patologiya chuqur nogironlikka olib kelishi mumkin. Biroq, faol va doimiy reabilitatsiyada:
- Optimistik prognoz: Bola buzilishlarni deyarli to‘liq qoplashi va odatiy turmush tarzini yuritishi, ishlashi va oila qurishi mumkin.
-
Murakkab holatlar: Jiddiy funksional cheklovlar va atrofdagilarning yordamiga qaramlik qolishi mumkin.
