Daltonizm

Sabablari
Daltonizm belgilari
Diagnostika
Daltonizmni davolash
Xavf guruhi
Shifokor qabuliga yozilish

Daltonizm - bu ko‘rish qobiliyatining buzilishi bo‘lib, unda odam bir yoki bir nechta ranglarni qabul qila olmaydi. Odatda, daltonizm bilan og‘rigan odamlar qizil, yashil, ko‘k yoki binafsha kabi ma’lum bir rangni farqlay olmaydilar.

Daltonizmni davolovchi barcha shifokorlarni ko‘rish

Sabablari

Daltonizm X-xromosomaning zararlanishi natijasida yuzaga keladi va nevrologik kasalliklar oqibati ham bo‘lishi mumkin. Ko‘rishning bu buzilishini davolab bo‘lmaydi va rang sezuvchi retseptorlarning noto‘g‘ri ishlashi bilan bog‘liq.

Bundan tashqari, ko‘rishning anatomik xususiyati ham borki, bunda odam qizil va yashil ranglarni, shuningdek, masalan, xaki rangini farqlay olmaydi.Bu xususiyat kasallik hisoblanmaydi va ba’zi hayvonlarda ham kuzatiladi, ular o‘rmonli joylarda osongina mo‘ljal oladilar va o‘tdan oziq oladilar.

Daltonizm belgilari

Daltonizmning xarakterli belgilariga quyidagilar kiradi:

Ranglarni tushunishning buzilishi
Rang sezgisining buzilishi

Shuningdek:

qizil va yashil ranglarni farqlay olmaslik;
ko‘k va yashil ranglarni farqlash muammolari.

Daltonizm ba’zan ko‘rish o‘tkirligining pastligi bilan birga keladi. Shuningdek, ushbu kasallikka chalingan bolalar buyumlarni kulrangning turli ranglarida qabul qilishlari mumkin.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq

Diagnostika

Amaliyot shuni ko‘rsatadiki, bolalar ranglarni farqlay boshlaydilar va bu haqda kattalarga odatda 3-4 yoshda xabar beradilar. Daltonizmni ko‘pincha yorqin o‘yinchoqlarga e’tibor bermaydigan bolani uzoq vaqt kuzatish orqali aniqlash mumkin. Daltonizmni tashhislash uchun oftalmolog maxsus rangli doirachalar va Rabkin jadvalidan foydalanadi.

Daltonizmni davolash

Hozirgi vaqtda genetik jihatdan irsiylangan daltonizmni davolash mumkin emas, chunki bu buzilish X-xromosomadagi irsiy o‘zgarishlar bilan bog‘liq. Biroq, orttirilgan daltonizmni tuzatish va davolash usullari mavjud:

Jarrohlik aralashuvi: Agar daltonizm katarakta tufayli yuzaga kelgan bo‘lsa, uni jarrohlik yo‘li bilan bartaraf etish mumkin.
Ko‘zoynak yordamida tuzatish: Bo‘yalgan linzalar bilan maxsus ko‘zoynak ko‘rishning rang nuqsonlarini kompensatsiya qilishga yordam beradi.
Muayyan dorilarni qabul qilishni to‘xtatish: Agar daltonizmni Viagra kabi dori vositalari chaqirsa, ularni qabul qilish to‘xtatilgandan so‘ng "rangli ko‘rish" tiklanishi mumkin.

Balog‘at yoshida daltonizmni tuzatish mumkin, ammo, afsuski, to‘liq davolash hozircha mumkin emas.

Xavf guruhi

Daltonizmning asosiy xavf guruhini erkaklar tashkil qiladi, chunki bu kasallik ko‘pincha onadan meros bo‘lib o‘tadi. Ikkala ota-ona ham daltonik bo‘lgan taqdirdagina ayollar daltonizm bilan tug‘ilishi mumkin. Agar ota-onalardan faqat bittasi daltonizmdan aziyat cheksa, sog‘lom X-xromosoma shikastlangan xromosomani bloklaydi.