Foydalanish uchun ko'rsatmalar
Рабепразол эритма ҳолида препаратни перорал шаклларини буюриш мумкин бўлмаган ҳолларда буюрилади, хусусан:
- меъда ва ўн икки бармоқли ичакнинг пептик ярасини қон кетиши ва оғир эрозиялар билан зўрайиши;
- эрозияли ва ярали гастроэзофагеал рефлюкс касаллигини қисқа муддатли даволаш;
- меъданинг нордон шираси билан аспирация бўлишни олдини олиш;
- Золлингер-Эллисон синдроми;
- меъда ва ўн икки бармоқли ичакнинг шиллиқ қаватини стресс келтириб чиқарган, критик ҳолатлардаги, куйишлар оқибатидаги бузилишлари;
- антибактериал воситалар билан мажмуада – меъдани яра касаллиги ёки сурункали гастрити бўлган пациентларда Helicobacter pylori эрадикацияси;
- Helicobacter pylori билан боғлиқ яра касаллиги бўлган пациентларда яраларни қайталаниши олдини олиш ва даволашда қўлланади.
Qo'llash mumkin bo'lmagan holatlar
Препарат рабепразол натрий, алмашинган бензимидазол ёки бу препаратнинг ҳар қандай бошқа инградиентига ўта юқори сезувчанлиги бўлган пациентларга қўллаш мумкин эмас. Препаратни шунингдек ҳомиладорларга ва эмизиклик аёлларга қўллаш мумкин эмас.
Farmakodinamikasi
Рабепразол – протон насоси нигибитори бўлиб, алмашинган бензимидазолнинг ҳосиласидир. Меъданинг париетал ҳужайраларида Н
+-К
+-АТФаза ферментининг фаоллигини сусайиши хлорид кислотаси ҳосил бўлишини якуний босқичини ингибиция қилишга олиб келади. Бу таъсири дозасига боғлиқ ҳисобланади ва таъсир қилувчи омилдан қатъий назар хлорид кислотани ҳам базал, ҳам рағбатлантирилган секрециясини сусайишига олиб келади. Рабепразол ковалент боғи ёрдамида париетал ҳужайраларнинг протон помпалари билан боғланади, бу кислота секрециясини қайтмас пасайиши билан кечади. Кислота фақат янги ҳосил бўлган протон помпалари томонидан ажралиши мумкин. Шундай қилиб, қон плазмасида рабепразолнинг кинетикаси антисекретор таъсир қилиш учун ҳал қилувчи аҳамиятга эга эмас: рабепразолни биологик фаоллик даври қон плазмасидан ярим чиқарилиш давридан аҳамиятли даражада юқори. Рабепразолни ярим чиқарилиш даври эмас, балки протон помпанинг фаолиятини ярим даври (20-24 соат) катта клиник аҳамиятга эга. Секрецияни максимал пасайиш даражасига рабепразол париетал ҳужайрага фаоллашган вақтда етганида эришиш мумкин. Бунга рабепразолни вена ичига инфузия қилиш билан эришиш мумкин. Бунинг оқибатида циркад ритмлари (ацетилхолин) таъсирида ёки овқатдан сўнг (гистамин ва гастрин) фаоллашган протон помпаси рабепразолнинг молекуласи билан дарҳол боғланади. Препаратни фаол моддаси – рабепразол меъданинг париетал ҳужайраларини нордон муҳитида тез тўпланади, у ерда унга сульфонамид гуруҳини бирикиши туфайли фаол шаклига айланади. Протон помпасининг цистеинлари билан ўзаро таъсирлашади. Антисекретор самараси бир соат давомида намоён бўлади, меъданинг рН муҳитини максимал камайиши биринчи дозасини қўллагандан сўнг 2-4 соатдан кейин қайд қилинади. Биринчи суткада кислоталикни ўртача суткалик кўрсаткичини 61% га камайтиради. 24 соат давомида ўртача рН қиймати 3,4 ни ташкил қилади; рН 3 дан ортиқ даражада сақланиб турадиган вақт эса – 55,8 соат. Базал ва рағбатланган секрецияни сўнишини давомийлигига 48 соатда эришилади, турғун антисекретор самара 3 кун давомида даволашдан кейин ривожланади. Бекор қилиш рикошет феномени билан кечмайди, секретор фаоллигини тикланиши 2-3 кун давомида янги фермент молекулаларини синтез бўлиши билан амалга ошади.
Препаратни 20 мг дозада 2 ҳафта давомида қўллаш қалқонсимон без фаолиятига, углеводлар метаболизмига, қонда паратгормон, кортизол, эстроген, тестостерон, пролактин, холецистокинин, секретин, глюкагон, ФСГ, ЛГ, СТГ, ренин, альдостероннинг концентрациясига таъсир қилмайди.
Farmakologik ta'sir
Вена ичига юборилганидан сўнг рабепразолнинг таъсири 1 соат давомида ривожланади ва 2-4 соатдан кейин максимумга етади. Вена ичига 20 мг дозада юборилганида ўртача клиренси 283±98 мл/мин ташкил қилади. Вена ичига 20 мг дозада юборилганида мутлоқ биокираолишлиги тахминан 100% ни ташкил қилади, яъни рабепразолнинг барча молекулалари париетал ҳужайраларга етиб боради. Рабепразолнинг биокираолишлиги кўп марта юборилганида ўзгармайди. Плазма оқсиллари билан боғланиши 97% ни ташкил қилади. Вена ичига юборилган 20 мг дозани ярим чиқарилиш даври – 1,02±0,63 соатни ташкил қилади. Рабепразол кўп марта юборилганида чизиқли фармакокинетика кузатилган, яъни рабепразолни ярим чиқарилиш даври, клиренси ва тақсимланиш ҳажми дозасига боғлиқ эмас. Препарат бекор қилинганидан сўнг секретор фаоллик 2-3 кундан сўнг тикланади. Жигарда метаболизмга учрайди. Рабепразол натрий асосий метаболитлари – тиоэфир ва кўмир кислоталарини ҳосил қилиб биотрансформацияга учрайди. Бошқа метаболитлари – сильфон, диметилтиоэфир ва меркаптопурин кислотасининг конъюгати паст концентрацияларда бўлади.
Ярим чиқарилиш даври тахминан 1 соатни ташкил қилади. Юборилган дозанинг тахминан 90% асосан иккита метаболит: меркаптопурин ва карбон кислоталари конъюгатлари ҳолида сийдик билан чиқарилади. Метаболитларнинг катта бўлмаган қисми ахлат билан чиқарилади. Кекса ёшдаги пациентларда рабепразолни чиқарилиши бироз секинлашади. Рабепразолни кумуляцияси кузатилмайди.
Буйрак етишмовчилигини турғун, терминал босқичида бўлган, гемодиализ оладиган (креатинин клиренси 1,73 м2 тана юзасига 5 мл/мин дан кам) пациентларда рабепразол натрийнинг фармакокинетик кўрсатгичлари аҳамиятсиз даражада ўзгаради.
