Pollinoz

Bolalar va kattalarda pollinoz - o‘simliklar changiga allergiya. U shilliq pardalar va teriga chang tushib, o‘ziga xos reaksiyaga sabab bo‘lganida paydo bo‘ladi.

Kasallikning qo‘zishi faslga bog‘liq: bahorda - zirk va qayin changiga, yozda - bug‘doyiq va jo‘xori changiga, kuzda - shuvoq va ambroziya changiga. Ob-havo sharoiti ham simptomlarga ta’sir qiladi: kuchli shamol ularni kuchaytiradi, yomg‘ir kuchsizlantiradi. Pollinoz oziq-ovqat allergiyasi bilan birga kelishi mumkin, bu esa kesishgan allergiyaga olib keladi.

Mavsumiy pollinoz quyidagi alomatlarda rivojlanadi:

• Krapivnitsa
• Migren
• Ishtahaning yo‘qligi
• Qusadigan ko‘ngil aynish
• Aksirish
• Ko‘zdan yiringli-shilliq ajralmalar
• Nafas olishning qiyinligi
• Burun qichishishi
• Quloqda qichishish
• Konyuktivit
• Tumov
• Kvinke shishi
• Yuqori asabiylik
• Kuchli charchoq

Pollinozni davolashda allergen bilan aloqani to‘xtatish ko‘zda tutiladi. Tavsiya etiladi:

• Ayniqsa, shamol esib turgan kunlarda ko‘chaga chiqmaslik kerak.

• Derazalarni yopiq tutish.

• Havo tozalagichlardan foydalanish.

• Kesishgan allergiyani keltirib chiqaradigan mahsulotlardan saqlaning.

Dorilar bilan davolash:

Yengil kechish:

• Antigistamin preparatlar: Azelastin, Levokabastin (mahalliy); Feksofenadin, Astemizol, Loratadin (ichishga).

O‘rtacha og‘irlik:

• Mahalliy ta’sirga ega glyukokortikosteroidlar: Flutikazon, Triamsinolon, Beklometazon, Mometazon.

Bronxial astma:

• Ingalyatsion glyukokortikosteroidlar (infeksiyalarda ehtiyotkorlik bilan).

Og‘ir kechish:

• Antigistamin va glyukokortikosteroidlarni birgalikda qabul qilish.

• Nafazolin, Oksimetazolin, Ksilometazolin tomchilari burun bitishini bartaraf etish uchun (bir haftadan ko‘p bo‘lmagan).

• Burun yo‘llari sezilarli darajada torayganda jarrohlik yo‘li bilan davolash (kriodestruksiya, lazer).

Maxsus immunoterapiya:

Allergenga sezuvchanlikni pasaytirish uchun antigistamin vositalar bilan birgalikda allergenning ortib boruvchi dozalarini kiritish.

Pollinoz ayollarda ko‘proq uchrasa-da, qishloq aholisi orasida kamroq uchraydi. Patologiyaning paydo bo‘lishida irsiy moyillik asosiy rol o‘ynaydi. Agar ikkala ota-ona ham gulchangga allergiyadan aziyat cheksa, bolada simptomlar paydo bo‘lish ehtimoli 50%; agar ota-onalardan biri bo‘lsa - 25% ni tashkil qiladi. Agar oilada hech kim pollinoz bilan kasallanmasa, xavf 10% gacha kamayadi.

Allergenlar bilan ifloslangan muhitda yashaydigan, ko‘pincha virusli infeksiyalar bilan og‘rigan va yomon ovqatlanadigan bolalar allergik reaktsiyalarga ko‘proq moyil bo‘ladilar. Agar bolada allergiya alomatlari paydo bo‘lsa, iloji boricha erta allergologiya markaziga murojaat qilish kerak.

Pollinozning oldini olish uchun profilaktik chora-tadbirlar quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• Allergen o‘simliklarning gullash davrida tabiatga chiqmaslik.

• Xonalarni nam mato osilgan fortochka orqali shamollatish.

• Gullash davrida boshqa iqlim mintaqasiga borish.

• Allergenlarni yo‘qotish uchun ko‘zlarni yuvish va tomoqni chayish.

• Yopiq xonada buyumlarni quritish.

Shuningdek, kimyoviy moddalar va tamaki tutuni bilan aloqadan qochish tavsiya etiladi. Allergenning gullash mavsumida pollinoz belgilarini bartaraf etish uchun preparatlarni qabul qilish maqsadga muvofiqdir.

Pollinozda maxsus parhezga rioya qilish, o‘zaro allergik reaksiyalarni keltirib chiqaradigan mahsulotlarni ratsiondan chiqarib tashlash muhimdir.

Begona o‘tlarga allergiyada (masalan, ambroziya, shuvoq):

• Ziravorlar, ko‘katlar, o‘simlik yog‘i, xantal, baqlajon, tarvuz, qovoqcha, holva, pista, qovundan saqlaning.

• Sarimsoq, asal, sitrus mevalar, banan va sabzi bilan ehtiyot bo‘ling.

• Olxo‘ri qo‘shilgan ichimliklardan (balzamlar, vermutlar) saqlaning.

• Dorivor o‘simliklar: tog‘ dastorboshi, shuvoq, momoqiz, qoqio‘t, moychechak, mingbosh, tirnoqguldan foydalanmang.
  

Daraxtlar (masalan, qayin, olma) changiga allergiyada:

• Yong‘oq, sabzi, ba’zi meva va rezavorlar (nok, olma, olcha, gilos, zaytun, kivi, zaytun, o‘rik) istisno qilinsin.

• Shivit, selderey, petrushka, qayin sharbatidan saqlaning.

• Pomidor, bodring, kartoshka va piyozni ehtiyot qiling.

• Zirk bujurlari, qayin kurtaklari va barglaridan foydalanmang.

Boshoqli o‘tlar (masalan, bug‘doy, javdar) changiga allergiyada:

• Pivo, non-bulka mahsulotlari, non-kvas, qahva, kakao, dudlangan kolbasa, bo‘tqa (makkajo‘xori, arpa, javdar, suli, guruch) dan saqlaning.

• Sitrus mevalar va qulupnaylar bilan ehtiyot bo‘ling.

• Yalpiz, tulki quyruq, bug‘doy, arpa, arpa, arpa, suli, makkajo‘xori, guruch va bug‘doydan foydalanmaslik kerak.