Оsteoxondroz

Osteoxondroz turlari va uning rivojlanish bosqichlari

Osteoxondrozning to'rt turi mavjud. Kasallik joylashuviga ko'ra guruhlarga bo'linadi:

• umurtqa pog’onasining bel qismi osteoxondrozi;
• umurtqa pog’onasining bo’yin qismi osteoxondrozi;
• umurtqa pog’onasining k’okrak qismi osteoxondrozi;
• keng tarqalgan osteoxondroz – bu ikki yoki undan ortiq umurtqa pog'onasi qismlarining shikastlanishi.

Osteoxondrozni qayerda joylashganini bilish juda oddiy - kasallik eng yuqori bosimga duchor bo'lgan va yuqori harakatchanlikka ega bo'lgan qismlarda rivojlanadi.

Kasallik bosqichma-bosqich rivojlanib, mahalliy simptomlardan umumiy ko'rinishga o'tadi. Osteoxondrozning rivojlanish bosqichlari quyidagicha:

• Diskning joylashuvi buzilishi natijasida kelib chiqqan umurtqaning beqarorligi. Ushbu bosqichda bemor kasal umurtqa pog'onasiga ta'sir qiladigan harakatlar paytida noqulaylik his qiladi. Osteoxondrozning ushbu bosqichida umurtqa pog'onasi shikastlanishga juda moyil.
• Disklarning tolali halqasini buzilishi, umurtqa pog’onalari orasidagi bo'shliq hajmi kamayadi.
• Bosqich tolali halqaning yorilishi va bir yoki bir nechta disk yadrolarining do’ppayib qolishi bilan tavsiflanadi. Disk grijasi paydo bo'ladi va umurtqa pog'onasi deformatsiyalanadi.
• Suyak o'sishi tufayli bemorning harakatlari cheklangan, og'riq kuchli.

Ushbu bosqichlarning har qandayida osteoxondrozni muvaffaqiyatli davolash mumkin, ammo kasallik zo’raygan sari, uning oqibatlaridan xalos bo'lish qiyinlashadi va oxirgi bosqichda kasallikdan xalos bo'lish deyarli mumkin emas.

Osteoxondroz rivojlanishining sabablari

Osteoxondroz sabablarining to'liq ro'yxati juda katta. Bu disklarning siljishiga olib keladigan individual omillarni ham, ularning kombinatsiyalarini ham o'z ichiga oladi. Ammo ko'pincha osteoxondroz quyidagi sabablarga ko'ra

• rivojlanadi:
• irsiyat - agar ota-onalardan birida osteoxondroz bo'lsa, u odam xavf ostida hisoblanadi, chunki umurtqa pog’onalari orasidagi tog’aylar tuzilishi ko'pincha meros qilib olinadi;
• ishchilar uchun ruxsat etilgan sanitariya me'yorlaridan oshib ketadigan og'ir mehnat;
• bir holatda uzoq vaqt qolish ham sabab bo'lishi mumkin. Ko'pincha osteoxondroz kam harakatlanadigan kasb egalarida uchraydi;
• umurtqa egriligiga olib keladigan turli xil bel kasalliklari;
• vitamin etishmasligi va gipovitaminoz;
• bel jarohatlari;
• yuqumli kasalliklar;
• umurtqa tug'ma nuqsonlari;
• tananing tabiiy qarishi;
• semirib ketish;
• doimiy stress;

Osteoxondrozning belgilari

Kasallikning joylashuviga qarab, uning belgilari sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Buning sababi shundaki, disklarning chiqib ketishi va qon tomirlarining siqilishi yaqin atrofdagi to'qimalar va organlarga ta'sir qiladi va bu faqat umurtqa pog'onasiga xos bo'lgan bir qator alomatlarni keltirib chiqaradi. Shuning uchun osteoxondrozning har bir turining alomatlarini alohida ko'rib chiqish kerak.

Bel osteoxondrozining belgilari

• Bel osteoxondrozi bu kasallikning eng keng tarqalgan turi hisoblanadi. Bel odam tomonidan amalga oshiriladigan harakatlar va burilishlar uchun amortizator bo'lib xizmat qiladi. Bel osteoxondrozi belgilari quyidagicha:
• jismoniy mashqlar paytida, keskin burilishlarda yoki uzoq vaqt davomida bitta holatda bo'lganda kuchayadigan bel og'rig'i. Kasallikning birinchi bosqichlarida o'tkir og'riqlar juda kam uchraydi va disk churrasi (grijasi) alomati bo'lishi mumkin;
• orqa miya ildizlarini qisilib qolish natijasida kelib chiqqan oyoq og'rig'i. Bunday og'riq har xil bo'lishi mumkin- sanchiqli, to’xtovsiz, sonning faqat bir tomonida seziladigan.
• cheklangan harakatchanlik, bemor burilish, egilish va o'tirish paytida og'riqni boshdan kechiradi.  Bemor faqat ayrim holatlarda o’tirsa, tursa yoki yotsa  , og'riq yo'qoladi.

Bo’yin osteoxondrozning belgilari

So'nggi paytlarda bo’yin osteoxondrozi kam uchraydigan holat bo’lmay qoldi. Ushbu bo'limning umurtqalari bir-biriga juda yaqin joylashgan, ammo servikal mintaqaning mushak ramkasi juda yomon rivojlangan. Bo’yin osteoxondrozi umurtqalarning siljishini keltirib chiqaradi, bu esa o'z navbatida asab tugunlari va qon tomirlarini qisib qo’yadi, natijada og'riq paydo bo'ladi.  Asosiy belgilari:

• bosh og'rig'i. Asab va qon tomirlarining qisilishi shu tarzda namoyon bo'ladi. Bemorlar og'riqni to’xtovsiz, o’tkir bo’lmagan, bosimli deb tavsiflaydilar. Bosh og'rig'i boshning burilishi va harakatlari bilan kuchayadi va juda kamdan-kam hollarda analgetik dorilar yordamida yo’q bo’ladi. Boshni yon tomonga burgandaham bemor  bosh aylanishini his qiladi;
• hatto  qo’l  barmoqlarida ham seziladigan sanchiqli og'riq;
• qo'llardagi va ko'krak qafasidagi og'riq. Stenokardiyaga o'xshash ammo bir necha soat davom etadigan yurak sohasidagi og'riqlar;
• barmoqlarning   karaxt bo’lishi va ulardagi sanchiqlar;
• tilning karaxt bo’lishi.

Ko’krak qafasi  osteoxondrozining belgilari

 Osteoxondrozning bu turi  eng kam uchraydigan hisoblanadi. Uning paydo bo'lishining asosiy sababi skoliozdir. Umurtqa egriligi tug'ma yoki orttirilgan bo'lishi mumkin. Ushbu turdagi osteoxondrozni og'riqni lokalizatsiya qilish tufayli aniqlash qiyin. Ko'krak qafasi osteoxondrozida bel og'rig'i paydo bo'ladi. Ko'krak osteoxondrozining boshqa belgilari orasida quyidagilar bor:

• ko'krak qafasidagi og'riqlar  odam harakat qilganda yoki egilganda kuchayadi;
• yurak, jigar, oshqozon sohasidagi og'riqlar;
• ko'krak sohasidagi karaxtlik;
• jinsiy funktsiyalarning buzilishi.

Keng tarqalgan osteoxondrozning belgilari

Keng tarqalgan osteoxondroz kasallikning bir necha xil shakllarining birlashishi bo'lganligi sababli, ko'krak, bo'yin va bel osteoxondrozlariga xos bo'lgan alomatlar to'plami sifatida namoyon bo'ladi.

Agar sizda shunga o'xshash alomatlar bo'lsa, darhol shifokor bilan maslahatlashing. Kasallikning oldini olish oqibatlarga qarshi kurashishdan ko'ra osonroqdir.

Diagnostika

Bel osteoxondrozini tashxislash uchun nevrolog umurtqa pog'onasini tekshirishni buyuradi, masalan::

• kompyuter tomografiyasi;
• rentgenografiya;
• magnit-rezonans tomografiya.

Osteoxondroz qanday davolanadi

Ko'pgina hollarda osteoxondrozni davolash konservativ usullar bilan amalga oshiriladi. Osteoxondroz va boshqa umurtqa kasalliklarni davolashga ixtisoslashgan shifokor vertebrolog deb ataladi. Ular tomonidan har doim dori-darmonlar, mashqlar terapiyasi va boshqa usullarni o'z ichiga olgan bir nechta davolash turlari buyuriladi. Osteoxondrozni davolashning eng keng tarqalgan usullari:

• massajning har xil turlari;
• fizioterapiya;
• manual terapiya;
• tibbiy prepaparatlar;
• traktsiya;
• refleksoterapiya
• LFK

Ushbu usullarning har birini yaqinroq ko'rib chiqamiz.

Fizioterapiya

Deyarli har doim bel osteoxondrozini davolashda ishlatiladi. Fizioterapiya og'riqni kamaytirishga yordam beradigan lazer, ultratovush va magnit tebranishlarni o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, yallig'lanishni zararsizlantirishga yordam beradi. Ushbu usul og'riqni bostirish uchun zarur bo'lgan dori dozasini kamaytirishga imkon beradi. Qoshimcha ta'siri yo'q.

Terapevtik massaj

Terapevtik massaj fizioterapiya kabi ijobiy natijalarni beradi. Ammo kasallik o'tkir bosqichda bo'lgan paytda uni qo'llash mumkin emas. Remissiya davrida massaj kursi asab tizimining holatiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi, og'riqni va mushaklarning haddan tashqari kuchlanishini engillashtiradi, qon aylanishini rag'batlantiradi va qon tomirlari devorlarini mustahkamlaydi. Bundan tashqari, terapevtik massaj tananing kasalliklarga chidamliligini oshirishi va metabolik jarayonni normallashtirishi mumkin.

Ammo terapevtik massaj uchun uni qo'llash mumkin bo’lmagan holatlar mavjud. Bularga teri kasalliklari, ochiq yaralar, tanadagi har qanday yallig'lanish jarayonlari kiradi.

Tibbiy preparatlar

Servikal, torakal va lomber osteoxondrozni tibbiy davolash deyarli har doim amalga oshiriladi. Qoida tariqasida, dorilar kasallikning kuchayishi davrida qo'llaniladi va ularning ta'siri og'riq belgilarini kamaytirishga qaratilgan. Tabletkalar, malhamlar, gellar va kapsulalar ta'sir doirasiga va unung tipiga qarab turlarga bo'linadi. Tog’ay to'qimasini tiklash uchun vositalar, qon aylanishini rag'batlantirish uchun malhamlar, qizdirish ta'siriga ega gellar va tananing harakatlanish funktsiyalarini yaxshilashning boshqa usullari mavjud.

Traktsiya

Umurtqa pog’onasining traktsiyasi-bu uning tortilishi. Tortish paytida umurtqalar umurtqa pog'onasining butun uzunligi bo'ylab teng ravishda taqsimlanadi va osteoxondroz paydo bo'lgan joyda haddan tashqari kuchlanish pasayadi. Tortish uchun maxsus simulyator va uskunalar ishlatiladi. Ushbu usul shunchaki og'riqni engillashtiradi va siqilgan asab tugunlari va qon tomirlarini bo'shatadi. Tortish paytida umurtqa pog'onasi tabiiy shaklga ega bo'ladi, ammo uni tuzatish uchun qo'shimcha massaj va protseduralar qo'llaniladi. 

Refleksoterapiya

Refleksoterapiya odatda massaj muolajalari bilan birgalikda qo'llaniladi. Bu og'riq nuqtalari va refleks zonalarida to'g'ri ta'sirlarga asoslangan. Mustaqil usul sifatida bunday terapiya qo'llanilmaydi, ammo bo'yin osteoxondrozini va ushbu kasallikning boshqa turlarini davolashda yaxshi qo'shimcha davo bo'lib xizmat qiladi. Refleksoterapiya og'riqni engillashtiradi, ammo juda qisqa muddatli ta'sirga ega. 

Manual terapiya.

Manual terapiya yordamida umurtqa pog'onasining egriligi qo’l yordamida tuzatiladi. Bugungi kunda umurtqa pog'onasini davolashda sifatli yordam olishingiz mumkin bo'lgan ko'plab qo'lda davolash markazlari mavjud. Ammo bu turdagi terapiya, umurtqa pog'onasiga jismoniy ta'sir qilishning boshqa usullari singari, qo'shimcha hisoblanadi va yaxshi vaqtinchalik ta'sirga qaramay, osteoxondrozni davolash uchun dorilar, mashqlar va boshqa usullarsiz tezda samarasini yo’qotadi yo'qotadi.

Jismoniy mashqlar terapiyasi

Mashqlar, uning joylashgan joyidan qat'i nazar, osteoxondrozni davolashning asosiy usuli hisoblanadi. Bu juda samarali usul bo'lib, bo'g'inlar va mushaklarga meyorli yuklamalar yordamida belni mustahkamlaydi. Bo’yin osteoxondrozi uchun mashqlar faqat murabbiy nazorati ostida yoki uning tavsiyalariga muvofiq amalga oshiriladi. Siz har qanday yoshda va osteoxondrozning har qanday shaklida jismoniy mashqlar bilan shug'ullanishingiz mumkin, faqat kasallik o'tkir bosqichda bo'lgan holatlar va belning jiddiy shikastlanish holati bundan mustasno. Jismoniy mashqlar terapiyasi bel og'rig'idan xalos bo'lishga, umurtqa pog'onasini egiluvchanlikka qaytarishga va bemorning umumiy holatini yaxshilashga yordam beradi.

Osteoxondroz uchun terapevtik mashqlar ko'p jismoniy kuch talab qilmaydigan va bemorning mushak tonusini asta-sekin o'rnatishga qaratilgan mashqlar to'plamini o'z ichiga oladi. Ular bemorning o'zi tomonidan shifokor ishtirokida yoki qo'shimcha o'quv uskunalari yordamida amalga oshirilishi mumkin. Jismoniy mashqlar terapiyasi quyidagi usullari mavjud:

• mexanoterapiya-bunday mashqlar bemor tomonidan maxsus qurilmalar va simulyatorlarda amalga oshiriladi. Usul osteoxondroz bilan umurtqa pog'onasiga jiddiy zarar etkazilganda, inson harakatlari qiyin bo'lganda qo'llaniladi. Ushbu usul, shuningdek, individual mushak guruhlarini rivojlantirishga yordam beradi va holatni yaxshilaydi;
• kinesoterapiya-bu nafas olish va jismoniy mashqlar majmuasi bo'lib, uning ta'siri to'g'ridan-to'g'ri osteoxondroz rivojlanish zonalariga qaratilgan. Kurs har bir bemor uchun individual ravishda ishlab chiqiladi va bo'g'imlarning harakatchanligini, mushaklarning ohangini, bog’inlar va paylarni elastikligini yaxshilashga yordam beradi;
• terrenkur- jismoniy mashqlar majmuasini o'z ichiga olgan piyoda yurish. Ushbu usul yordamida siz yurak-qon tomir tizimini yaxshilashga, chidamlilikni oshirishga va nafas olish funktsiyasini o'rnatishga erishishingiz mumkin;
• gidrokinez terapiyasi-basseynda bajariladigan gimnastika, mashqlar. Odatda dengiz yoki iliq suvda amalga oshiriladi. Jismoniy mashqlar mushaklar, bo'g'inlar va paylarni mustahkamlashga yordam beradi, shuningdek bemorning umumiy holatini yaxshilaydi. Suzish osteoxondrozning har xil turlarini oldini olish va davolashning yaxshi usuli hisoblanadi. To'g'ri qad-qomatni rivojlantirishga va umurtqa pog'onasining elka qismini tog’irlashga yordam beradi. Suzish hatto umurtqa pog'onasi deformatsiyasini tuzata oladi.

Gimnastika yordamida osteoxondrozni davolash

Har qanday turdagi osteoxondroz kichik yuklamalar va mashqlar bilan davolanishga muhtoj. Bu usul nafaqat og'riq va noqulaylikdan imkon qadar tezroq xalos qiladi, balki umumiy davolash jarayonini tezlashtiradi, qad-qomatni tiklaydi va umurtqa pog'onasining egiluvchanligini oshiradi. Osteoxondroznin har qanday turi o’ziga mos mashqlar bilan davolanadi . Kasallikning joylashuviga qarab, mashqlar kompleksi ma'lum bir mushaklar va umurtqa pog’onalariga yo’naltirilgan bo’ladi.

Kerakli ma'lumot topmadingizmi?

Bizga Telegramda yozing, biz sizga shifokor topib, qabuliga yozib beramiz

Yozish

Osteoxondroz xavfi

Tegishli davolanishsiz osteoxondroz quyidagi asoratlarga olib keladi:

• vegetativ-qon tomir distoniyasi;
• radikulit;
• disk churrasi (grijasi);
• miya kislorod bilan ta'minlanishining buzilishi.