Bolalarda leykemiya

Sabablari
Bolalarda leykemiya belgilari
Diagnostika
Bolalarda leykemiyani davolash
Xavf
Xavf guruhi
Oldini olish
Parhez
Shifokor qabuliga yozilish

Bolalarda leykemiyani davolovchi barcha shifokorlarni ko‘rish

Bolalarda leykemiya (leykoz) qonning xavfli kasalligi bo‘lib, bunda ko‘mikda qon yaratish jarayoni buziladi, bu esa normal qon hujayralarining leykotsitar qatorning yetilmagan blast hujayralari bilan almashinishiga olib keladi. Bu kasallik har 100 ming bolaga 4-5 ta holatda uchraydi
Statistika shuni ko‘rsatadiki, leykemiya bolalar yoshidagi eng keng tarqalgan onkologik patologiya bo‘lib, barcha holatlarning 30% ni tashkil qiladi. Qon raki ko‘pincha 2 yoshdan 5 yoshgacha bo‘lgan bolalarda aniqlanadi.

Sabablari

O‘tkir leykoz "klonal" patologiya bo‘lib, bunda qon yaratuvchi hujayradagi mutatsiya blastlar bosqichida uning rivojlanishini buzadi va ularning o‘sishiga olib keladi. Ko‘mikning o‘rnini bosadigan va normal qon yaratilishiga xalaqit beradigan xavfli o‘sma paydo bo‘ladi. Blastlar qonga tushib, organizm bo‘ylab tarqalib, organ va to‘qimalar infiltratsiyasini chaqiradi.

O‘sma hujayralari bir xil belgilarga ega, bu ularning bitta mutatsiyaga uchragan hujayradan kelib chiqqanligidan dalolat beradi. Bolalarda uchraydigan leykemiyaning aniq sabablari va mutant hujayraning manbai noma’lum bo‘lib qolmoqda.

Bolalarda leykemiya rivojlanishiga olib keladigan omillar:

Irsiy moyillik;
Genetik buzilishlar (Daun sindromi, Li-Fraumeni sindromi va boshqalar);
Radioaktiv ta’sir (texnogen avariyalar, atom portlashlari);
Yuqori quyosh insolyatsiyasi;
Yomon ekologik vaziyat;
Passiv chekish;
DNK strukturasini buzadigan virusli infeksiyalar.

Bolalarda leykemiya belgilari

Bolalarda leykozning ilk belgilari: uyquning yomonligi, tez charchash, ishtahaning yo‘qolishi va tana haroratining vaqti-vaqti bilan ko‘tarilib turishi ko‘pincha bilinmay qoladi. Bu alomatlar noto‘g‘ri shamollash yoki virusli infeksiya deb qabul qilinishi mumkin. Leykemiyaning muhim belgilari quyidagilardan iborat:

Blednost koji s jeltushnim ottenkom
Bo‘g‘im ichi qon ketishlar
Oshqozon-ichakdan qon ketishi
Zaharlanish
Shilliq pardalarga qon quyilishi
Krov v moche
Limfa tugunlarining kattalashuvi
Jigarning kattalashishi
Taloqning kattalashishi

Kamqonlik sindromi va aritmiya va taxikardiya kabi kardiologik belgilar ham kuzatilishi mumkin. Pnevmoniya va sepsis kabi infeksiyalar ko‘pincha kasallikning kechishini murakkablashtiradi.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq

Diagnostika

Lomber punksiyasi (orqa miya)

Sternal punksita (ko'krak)

Immunologik tekshiruvlar

Bolaning leykozga shubha qilishi odatda pediatrda paydo bo‘ladi, shundan keyin tekshirish va davolash bilan onkogematolog shug‘ullanadi. Tashxis qo‘yish uchun quyidagi asosiy laborator tekshiruvlar o‘tkaziladi:

Ko‘mikni o‘rganish;
Periferik qon tahlili.

Leykozda bolalarda qonda quyidagilarni aniqlash mumkin:

Anemiya;
Retikulotsitopeniya (yosh eritrotsitlar miqdorining pastligi);
Trombotsitopeniya (trombotsitlar sonining kamayishi);
Yuqori ECHT;
Blastemiya (qonda blast hujayralarining bo‘lishi);
Leykopeniya (leykotsitlar miqdorining pastligi);
Eozinofillar va bazofillarning mutlaqo yo‘qligi.

Bolalarda uchraydigan leykozning klassik simptomi "leykemik muvaffaqiyatsizlik" hodisasidir, bunda yetuk hujayralar bilan blast hujayralar orasida oraliq shakllar bo‘lmaydi.

Keyingi diagnostika uchun quyidagilar zarur:

Sternal punksiya (ko‘mik holatini baholash, mahalliy anesteziya ostida amalga oshiriladi);
Miyelogrammani tekshirish (to‘sh suyagi yoki ikki yoshgacha bo‘lgan bolalarda katta boldir suyagi punksiyasi).

Qo‘shimcha tadqiqotlar quyidagilarni o‘z ichiga olishi mumkin:

Immunologik, sitokimyoviy va sitogenetik tahlillar;
Oftalmolog va nevrolog maslahatlari;
Lyumbal punksiya (orqa miya suyuqligini tahlil qilish uchun);
Bosh suyagining rentgenografiyasi, oftalmoskopiya;
Metastazlarni aniqlash uchun organlarning ultratovush tekshiruvi va kompyuter tomografiyasi.

Leykemiyani ko‘kyo‘tal, sil, sitomegalovirus infeksiyasi, infeksion mononukleoz va sepsisdan farqlash muhimdir. To‘liq tashxisni zamonaviy gematologik klinikada o‘tkazish mumkin.

Bolalarda leykemiyani davolash

Leykoz tashxisi qo‘yilgan bolalar ixtisoslashtirilgan onkogematologiya muassasalarida davolanmoqda. Infeksion asoratlarning oldini olish uchun ular steril sharoitga yaqin bo‘lgan izolyatsiyalangan qutilarda joylashtiriladi. Muvozanatli va to‘laqonli ovqatlanishga alohida e’tibor qaratilmoqda.

Leykozni davolash leykoz hujayralarini yo‘q qilishga qaratilgan poliximioterapiyani o‘z ichiga oladi. Limfoblast va miyeloblast leykozlarni davolash sxemalari har xil bo‘lib, ximiopreparatlar kombinatsiyasiga, ularning dozasiga va yuborish usullariga bog‘liq.

Davolash bir necha bosqichda amalga oshiriladi:

Klinik-gematologik remissiyaga erishish.
Natijalarni mustahkamlash (birlashtirish).
Qo‘llab-quvvatlovchi terapiya va asoratlarning oldini olish.

Kimyoterapiyadan tashqari, BSJ vaktsinasi, interferonlar, ospaga qarshi vaksina va immun limfotsitlarni kiritish kabi immunoterapiya usullari qo‘llanilishi mumkin. Davolashning istiqbolli usullari kindik qoni, ko‘mik va bosh hujayralar transplantatsiyasini o‘z ichiga oladi.

Kasallik belgilarini bartaraf etish uchun quyidagilar qo‘llanilishi mumkin:

Trombotsitar va eritrotsitar massalarni quyish;
Antibiotikoterapiya;
Gemostatik terapiya;
Dezintoksikatsion tadbirlar.

Xavf

O‘tkir leykoz bilan og‘rigan bolalar uchun prognoz adekvat davolanmasdan juda yomon - o‘lim muqarrar. Zamonaviy kimyoterapiya 50-60% bolalarda retsidivlarsiz remissiyaga erishish imkonini beradi va 6-7-yil davomida retsidivlar bo‘lmaganda sog‘ayish mumkin.

Leykemiyaning xavfli asorati bosh va orqa miya infiltratsiyasidir. Neyroleykozning belgilariga ko‘ngil aynishi, bosh og‘rishi, bosh aylanishi, ensa muskullarining rigidligi va diplopiya kiradi. Orqa miya infiltratsiyasi sezuvchanlikning buzilishi, oyoqlarning parezi va chanoq funksiyasining buzilishi bilan namoyon bo‘lishi mumkin.

Xavf guruhi

O‘tkir leykoz rivojlanish xavfi guruhiga bolalar kiradi:

Irsiy moyillik bilan;
Limfatizmi bor bemorlar;
Kanserogen ta’sirga uchragan.

Oldini olish

Bolalarda leykozning birlamchi profilaktikasi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

Infeksion kasalliklar xavfini kamaytirish uchun immunitetni mustahkamlash (to‘g‘ri ovqatlanish, chiniqish va boshqalar);
Kanserogenlar, ionlashtiruvchi nurlanish manbalari va xavfli kimyoviy moddalar bilan aloqani istisno qilish.

Leykoz paydo bo‘lganda ikkilamchi profilaktika qilish mumkin, bu usul retsidivlarni barvaqt aniqlash uchun muntazam ko‘rikdan o‘tkazishni o‘z ichiga oladi.

Parhez

Leykemiyada maxsus parhez bo‘lmaydi. Immun tizimi va qon salomatligini saqlash uchun ovqatlanish to‘laqonli va muvozanatli bo‘lishi kerak. Ovqat ratsionida mevalar, rezavorlar, sabzavotlar va yangi siqilgan sharbatlar bo‘lishi kerak.

Temirga boy mahsulotlarni kiritish va quyidagilarni cheklash tavsiya etiladi: