Gipertireoz

Sabablari
Gipertireoz belgilari
Diagnostika
Qalqonsimon bezning gipertireozini davolash
Xavf
Xavf guruhi
Oldini olish
Shifokor qabuliga yozilish

Gipertireozni davolovchi barcha shifokorlarni ko‘rish

Gipertireoz qalqonsimon bez giperfunksiyasi tufayli yuzaga keladigan sindrom bo‘lib, triyodtironin (T3) va tiroksin (T4) miqdorining ko‘payishi bilan ta’riflanadi. Bu gormonlarning ortiqcha miqdori organizmdagi barcha metabolik jarayonlarni tezlashtiradi. Tibbiyotda bu sindromni ko‘pincha "moddalar almashinuvining yonishi" deb atashadi.
Gipertireoz va gipotireoz bir-biriga qarama-qarshi holatlardir. Gipertireozda tireoid gormonlar miqdori ko‘payib ketadi, shu narsa almashinuv jarayonlarini tezlashtiradi. Gipotireozda bu gormonlar miqdori kamayib ketadi, natijada moddalar almashinuvi susayib qoladi.

Sabablari

Gipertireoz sabablari:

stresslar;
irsiyat;
asab buzilishlari;
autoimmun jarayonlar;
intoksikatsiya;
T3 va T4 dozalarini oshirib yuborish;
tug‘ruqdan keyingi tireoidit

Gipertireozni keltirib chiqaruvchi kasalliklar:

Bazedov kasalligi;
ko‘p tugunli/tugunli toksik bo‘qoq;
yarim o‘tkir tireoidit;
sun’iy gipertireoz (gormonlar dozasini oshirib yuborish);
tuxumdon teratomasi;
gipofiz o‘smasi;
yodning ortiqchaligi

Gipertireoz belgilari

Gipertireoz belgilari:

Uyqusizlik
Tez charchash
Ko‘zlarning bo‘rtib chiqishi
Diareya
Tirnoq plastinalarining mo‘rtligi
Hayz davrining buzilishi
Nafas qisilishi
Ishtahaning yo'qolishi
Jahldorlik
Vaznning kamayishi
Potensiyaning pasayishi
Taxikardiya
Titroq
Tez-tez siyish

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq

Diagnostika

Gipertireozning yaqqol simptomlari bo‘lgan hollarda dastlabki diagnozni terapevt yoki endokrinolog qo‘yishi mumkin. Keyin tashxisni tasdiqlash uchun gormonlar uchun qon tahlili talab qilinadi.

Qalqonsimon bezning gipertireozini davolash

Gipertireozni davolash quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

Dorilar bilan davolash:

Qalqonsimonlarga qarshi preparatlar: "Propiltiouratsil," "Metimazol."
ß-adrenoblokatorlar: "Atenolol," "Inderal LA," "Metoprolol," "Nadolol" simptomlarni nazorat qilish uchun.

Jarrohlik davolash:

Qalqonsimon bezning bir qismini yoki hammasini olib tashlash.
Zarur hollarda o‘rinbosar terapiya o‘tkaziladi.

Radioyod terapiyasi:

Qalqonsimon bezning giperfaol hujayralarini parchalash uchun radioaktiv yod qabul qilish.
Gormonlar ishlab chiqarilishini kamaytiradi, lekin har doim ham gipertireozni to‘liq bartaraf etmaydi.

Metodlar alohida yoki kombinatsiyada qo‘llanilishi mumkin. Tanlov kasallikning og‘irligiga, bemorning yoshiga va boshqa omillarga bog‘liq.

Xavf

Agar gipertireoz davolanmasa yoki davolash samarasiz amalga oshirilsa, jiddiy asoratlar yuzaga kelishi mumkin, jumladan:

Tireotoksik kriz: Barcha simptomlarning kuchayishi, isitma, alahsirash. Koma va o‘limga olib kelishi mumkin.
Apatik shok: bemor to‘liq apatiyaga tushadi.

Ushbu oqibatlarning oldini olish uchun malakali yordam uchun o‘z vaqtida tajribali endokrinologga murojaat qilish muhimdir.

Xavf guruhi

Gipertireoz xavfi guruhiga quyidagilar kiradi:

Oilaviy anamnezida qalqonsimon bez kasalliklari bo‘lgan odamlar.
Gormonal dorilarni qabul qiluvchilar.

Oldini olish

Gipertireozni davolashdan keyin quyidagilar muhimdir:

Doimiy ravishda shifokorga tashrif buyurish va gormonlar darajasini aniqlash uchun tekshiruvdan o‘tish.
Shifokor 2 yilgacha bo‘lgan muddatga qo‘llab-quvvatlovchi gormonal terapiyani tayinlashi mumkin.

Profilaktika:

Qalqonsimon bez kasalliklarini o‘z vaqtida davolash.
Yod miqdoriga ko‘ra muvozanatlangan oziq-ovqatlar bilan parhezga rioya qilish.

Gipertireozda turmush tarzi:

Zararli odatlardan voz kechish.
Faol turmush tarzi.
Ratsionning kaloriyasi me’yorga nisbatan 10% ga kamayishi.
Qiyin eruvchi va hayvon yog‘larini minimallashtirish.
Osongina o‘zlashtiriladigan uglevodlarning kamayishi.
Xom mevalar, sabzavotlar, qatiq mahsulotlari, o‘simlik moylari, rezavorlar, kepakli non.