Периндоприл ангиотензин I ни ангиотензин II га айлантирувчи фермент ингибиторидир (ангиотензинга айлантирувчи фермент, ААФ). Айлантирувчи фермент, ёки киназа, эктопептидаза бўлиб, у ангиотензин I ни қон томирларни торайтирувчи модда ангиотензин II га айлантириш имкониятини беради, шунингдек қон томирларни кенгайтирувчи таъсирга эга бўлган брадикинининг фаол бўлмаган гептапептидгача парчаланишининг сабабчиси ҳисобланади.
ААФ нинг ингибиция қилиниши плазмада ангиотензин II нинг камайишига олиб келади, бу плазмада рениннинг фаоллигини ошигига (рениннинг ажралиб чиқишини салбий тескари алоқасини ингибиция қилиниши ҳисобига) ва альдостероннинг секрециясини пасайишига олиб келади. ААФ брадикининнинг фаоллигини блоклаши туфайли, ААФ нинг ингибиция қилиниши шунингдек айланиб юрувчи ва локал калликреин-кинин тизимининг фаоллигини ошишига ҳам олиб келади (бунда шунингдек простагландинлар тизими ҳам фаоллашади). Эҳтимол, бу механизм ААФ ингибиторларининг гипотензив таъсири юз беришига ёрдам беради ва ножўя самараларидан айримларини (масалан, йўтал) қисман белгилайди.
Периндоприл ўзининг фаол метаболити, периндоприлат орқали таъсир қилади. Бошқа метаболитлари in vitro шароитда ААФ таъсирини ингибиция қилиш қобилиятини кўрсатмаган.
Клиник самарадорлиги ва хавфсизлиги
Гипертензия:
Периндоприл ҳар қандай даражадаги артериал гипертензияда таъсир қилади: енгил, ўртача, оғир; уни қўллаш фонида чалқанча ётган ҳолда ҳам, турган ҳолда ҳам систолик ва диастолик артериал босимни пасайиши аниқланади.
Периндоприл периферик қон томирларнинг қаршилигини пасайтиради, бу артериал босимни пасайишига олиб келади. Бунинг оқибатида, юрак қисқаришлари тез-тезлигини ўзгаришисиз периферик қон оқими ошади.
Одатда, буйрак қон оқими ошади, шу вақтнинг ўзида калавалар фильтрациясининг тезлиги (КФТ) ўзгармайди.
Бир марта қабул қилингандан кейин 4-6 соат ўтгач максимал гипотензив самарага эришилади ва энг камида 24 соат давомида сақланади: препаратнинг минимал фаоллигидаги самара, максимал фаоллигидаги самарадан тахминан 87-100% ни ташкил қилади.
Артериал босимни пасайиши тез юз беради. Даволашга мойил пациентларда, нормаллашишга бир ой давомида эришилади ва тахифилаксия пайдо бўлишисиз сақланади.
Даволашни тўхтатиш бекор қилиш синдромини чақирмайди.
Периндоприл чап қоринчанинг гипертрофиясини камайтиради.
Одамда периндоприлнинг қон томирларни кенгайтирувчи таъсир кўрсатиши исботланган. У катта артерияларнинг эластиклигини яхшилайди ва кичик артерияларда оқим/томир бўшлиғи нисбатини камайтиради.
ААФ ингибиторини тиазидли диуретик билан мажмуаси аддитив синергизмга олиб келади. ААФ ингибиторини тиазид препарати билан мажмуаси шунингдек диуретикларни қабул қилишда пайдо бўлувчи гипогликемия хавфини пасайтиради.
Юрак етишмовчилиги:
Периндоприл олдюклама ва кейинги юкламани пасайтириб, юрак ишини камайтиради.
Юрак етишмовчилиги бўлган пациентларнинг текширишлари қуйидагиларни кўрсатган:
- чап ва ўнг қоринчанинг тўлиш босимини пасайиши;
- периферик томирларнинг умумий қаршилигини пасайиши;
- юракдан отилиб чиқаётган қон хажмини ошиши ва юрак индексини яхшиланиши.
Енгил ёки ўртача даражадаги юрак етишмовчилиги бўлган пациентлардаги қиёсий тадқиқотларда 2,5 мг периндоприл аргининни биринчи қабули, плацебо билан солиштирганда артериал босимни сезиларли даражада пасайишини чақирмаган.
Юракнинг барқарор коронар касаллиги бўлган пациентлар:
EUROPA тадқиқотлари – 4 йиллик халқаро кўп марказли икки томонлама яширин плацебо-назоратли рандомизацияланган тадқиқотлар.
18 ёшдан ошган ўн икки минг икки юз ўн саккиз (12218) нафар пациентлар 8 мг периндоприл трет-бутиламин (бу 10 мг периндоприл аргининга тўғри келади) (n=6 110) гуруҳига ёки плацебо-гуруҳига (n=6 108) рандомизацияланган.
Тадқиқотда иштирок этган популяцияда юрак етишмовчилигининг клиник симптомларисиз юрак ишемик касаллиги кузатилган. Умуман тадқиқот иштирокчиларининг 90% илгари миокард инфаркти ва/ёки коронар реваскуляризация ўтказганлар. Пациентларнинг кўп қисми текширилаётган препаратни тромбоцитларнинг ингибиторлари, гиполипедимик препаратлар ва бета-блокаторларни ўз ичига олувчи анъанавий даволаш фонида қабул қилганлар.
Самарадорликнинг асосий мезони - юрак-қон томир касалликлари, миокард инфарктидан ўлим билан якунланишсиз ва/ёки муваффақиятли реанимация билан юракни тўхташидан ўлимнинг аралаш йиғиндиси ҳисобланади.
Периндоприл трет-бутиламин 8 мг (бу 10 мг периндоприл аргининга эквивалент) кунига бир марта қабул қилиш билан даволаш бирламчи якуний нуқтани 1,9% мутлоқ сезиларли даражада пасайишига олиб келган (нисбий хавфни 20% га пасайиши, бу ДИ 95% [9,4; 28,6]) – p<0.001).
Анамнезида миокард инфаркти ва/ёки реваскуляризацияси бўлган пациентларда 2,2% мутлоқ пасайишга эришилган, бу плацебо билан солиштирганда бирламчи якуний нуқта бўйича 22,4% га хавфга нисбатан пасайишга (ХНП) тўғри келади (ДИ 95% [12,0; 31,6]) – p<0.001).
Болалар ва ўсмирларда қўлланиши:
Болалар ва 18 ёшгача бўлган ўсмирларда периндоприлнинг хавфсизлиги ва самарадорлиги аниқланмаган.
Калавалар фильтрацияси >30 мл/мин/1,73 м2 ли 2 ёшдан 15 ёшгача бўлган 62 нафар гипертензияси бўлган пациентлар иштирокидаги очиқ қиёсланмаган клиник тадқиқотлар давомида, пациентлар 0,07 мг/кг ўртача дозада периндоприл қабул қилганлар. Доза пациентнинг профили ва қон босимининг реакциясига қараб шахсий равишда танланган ва кунига максимал 0,135 мг/кг ни ташкил қилган.
59 нафар пациентлар уч ойлик тадқиқот даврини ўтганлар; 36 нафар пациентлар тадқиқотнинг узайтириш даврини якунлаганлар, яъни минимум 24 ой давомида кузатилган (тадқиқотнинг ўртача давомийлиги: 44 ой).
Систолик ва диастолик артериал босим илгари бошқа антигипертензив препаратларни қабул қилган пациентларда тадқиқотга киритилган вақтдан то охирги текширишга келган вақтгача турғун бўлиб қолган ва илгари бошқа препаратларни қабул қилмаган пациентларда пасайган.
Охирги текшириш вақтида 75% дан кўпроқ болаларда систолик ва диастолик артериал босим 95-ли фоиздан паст бўлган.
Хавфсизлик периндоприлнинг маълум хавфсизлик профилига мувофиқ бўлган.
Ренин-ангиотензин-альдостерон тизимининг икки томонлама блокадаси, клиник тадқиқотларнинг маълумотлари:
Икки катта рандомизацияланган назоратланган тадқиқотларда (ONTARGET (Телмисартанни монотерапияда ва рамиприлн билан бирга қўллаш билан якуний нуқталарни глобал ўрганишнинг жорий тадқиқот ва VANEPHRON-D (Диабетдаги нефропатия, ветеранларга тиббий ёрдам департаменти) ААФ ингибитори ва ангиотензин II рецепторларининг блокатори мажмуавий қўллаш ўрганилган.
ONTARGET - анамнезида юрак-қон томир ёки цереброваскуляр касалликлар ёки нишон-аъзони шикастланиши билан бирга кечувчи 2 тип қандли диабети бўлган пациентлар иштирокида ўтказилган тадқиқот.
VANEPHRON-D - 2 тип қандли диабет ва диабетик нефропатияси бўлган пациентлар иштирокидаги тадқиқот.
Ушбу тадқиқотлар буйрак ва/ёки юрак-қон томир касалликлар ва ўлимга ахамиятли ижобий самарасини кўрсатмаган. Шу вақтнинг ўзида монотерапия билан солиштирганда гиперкалиемия, ўткир буйрак етишмовчилиги ва/ёки гипотензиянинг юқори хавфи кузатилган.
Фармакодинамик хусусиятларининг ўхшашлигини эътиборга олиб, бу натижалар шунингдек бошқа ААФ ингибиторлари ва ангиотензин II рецепторларининг блокаторларига хам тегишли хисобланади.
Шунинг учун ААФ ингибиторлари ва ангиотензин II рецепторларининг блокаторларини диабетик нефропатияси бўлган пациентларда қўллаш мумкин эмас.
ALTITUDE (2 тип қандли диабетда алискиренни қўллаш билан юрак-қон томир ва буйрак касалликларида якуний нуқтани текшириш) - бу тадқиқотнинг мақсади 2 тип қандли диабети ва сурункали буйрак етишмовчилиги, юрак-қон томир касаллиги ёки иккала касалликлари бўлган пациентларда ААФ ингибиторлари ёки ангиотензин II рецепторларининг блокаторлари билан стандарт даволашга алискиренни қўшишнинг фойдасини ўрганиш хисобланади. Нохуш натижалар хавфини ошиши туфайли тадқиқот муддатидан олдин якунланган. Юрак-қон томир касалликлари ва инсульт натижасидаги ўлим билан якунланиш, плацебо гуруҳига қараганда, алискирен қабул қилган гуруҳда сони жихатдан кўпроқ бўлган. Шунингдек плацебо қабул қилган гуруҳга қараганда, алискирен қабул қилган гуруҳда нохуш кўринишлар ва аҳамиятли жиддий нохуш кўринишлар (гиперкалиемия, гипотензия ва буйрак фаолиятини бузилиши) кўпроқ кузатилган.
Перорал қабул қилинганда периндоприл тез сўрилади ва максимал концентрацияга 1 соат давомида эришилади. Периндоприлнинг плазмадаги ярим парчаланиш даври 1 соатни ташкил қилади.
Периндоприл олддори ҳисобланади. Периндоприлнинг қабул қилинадиган дозасининг йигирма етти фоизи қон оқимига фаол метаболити периндоприлат кўринишида етиб боради. Плазмадиги периндоприлатнинг максимал концентрациясига ичга қабул қилингандан кейин 3-4 соат давомида эришилади.
Овқат периндоприлни периндоприлатга айланишини, демак унинг биокираолишлигини пасайтириши туфайли, периндоприл аргининни суткада бир марта эрталаб перорал овқатдан олдин қабул қилиш керак.
Периндоприлнинг дозаси ва унинг плазмадаги экспозицияси орасидаги алоқанинг пропорционаллиги кўрсатилган.
Тақсимланиши
Тақсимланмаган периндоприлатнинг тақсимланиш ҳажми - тахминан 0,2 л/кг. Периндоприлатнинг қон плазмаси оқсиллари, асосан ангиотензинга-айлантирувчи фермент билан боғланиши 20% ни ташкил қилади ва дозага боғлиқ характерга эга.
Чиқарилиши
Периндоприлат сийдик билан чиқарилади ва эркин фракциясининг ярим чиқарилишининг якуний даври тахминан 17 соатни ташкил қилади. Мувозанат ҳолатига 4 сутка давомида эришилади.
Алоҳида популяция
Периндоприлатни чиқарилиши кекса пациентларда ва юрак ва буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда пасаяди. Буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда дозани танлашни буйрак фаолиятининг (креатинин клиренси) даражасини ҳисоби билан ўтказиш тавсия этилади.
Периндоприлатнинг диализдаги клиренси минутига 70 мл ни ташкил қилади.
Циррози бўлган пациентларда периндоприлнинг кинетикаси ўзгаради: дастлабки молекуланинг буйрак клиренси икки марта секинлашади. Шунга қарамасдан, ҳосил бўлаётган периндоприлатнинг миқдори камаймайди ва демак дозага тузатиш киритиш талаб этилмайди.Ҳомиладорлик
Агар Сиз ҳомиладорман деб ўйласангиз (ёки ҳомиладорликни режалаштирсангиз), Сиз шифокоринггизни огоҳлантириб қўйишингиз керак. Одатда, шифокор Сизга ҳомиладорликкача ёки ҳомиладорлик тасдиқлангандан кейин дарҳол Престариумни қабул қилишни тўхтатишни маслахат беради ва унинг ўрнига Сизга бошқа препарат буюради. Престариумни ҳомиладорликнинг эрта муддатларида қабул қилиш тавсия этилмайди. Препарат 3 ойдан катта муддатларда қабул қилинмаслиги керак, чунки бу боланинг соғлиғига жиддий зарар етказиши мумкин.
Эмизиш
Агар Сиз эмизсангиз ёки эмизишни режалаштирган бўлсангиз, бу ҳақида шифокорни хабардор қилинг. Престариум® эмизикли оналарга тавсия этилмайди. Агар Сиз эмизишни хоҳласангиз, айниқса агар бола янги туғилган ёки муддатидан олдин туғилган бўлса, шифокор Сизга бошқа даволашни буюриши мумкин.
PRESTARIUM tabletkalari 10mg N30
PRESTARIUM tabletkalari 5mg N30
PRESTARIUM A 0,005 tabletkalari N30
PRESTARIUM A 0,01 tabletkalari N30
PRESTARIUM A 0,005 tabletkalari N30
PRESTARIUM A 0,01 tabletkalari N30
Perindopril
Indapamid, Perindopril, perindoprila erbumin
