Suvchechak

Sabablari
Bolalar va kattalardagi suvchechak belgilari
Diagnostika
Davolash
Xavf
Xavf guruhi
Oldini olish
Shifokor qabuliga yozilish

Suvchechakni davolovchi barcha shifokorlarni ko‘rish

Suvchechak (Shamolchechak) - gerpes oilasiga mansub Varicella Zoster virusi keltirib chiqaradigan o‘tkir virusli kasallik. Asosiy belgilari teri va shilliq pardalarda tiniq suyuqlik pufakchalari paydo bo‘lishini o‘z ichiga oladi.
Kasallikdan keyin umrbod immunitet paydo bo‘ladi, ammo immunitet zaiflashganida, kasallik qaytadan yuqishi mumkin va virus faollashib, belbog‘li lishayni keltirib chiqarishi mumkin.

Kasallik shakllari:

Odatiy:

Yengil: kichik toshma, harorat 37-38°C, 2-3 kun davom etadi.
O‘rtacha og‘irlik: teri va shilliq qavatlarga toshma toshishi, harorat 38-39°C, bosh og‘rig‘i.
Og‘ir: yirik pufakchalar, harorat 39°C dan yuqori, talvasalar bo‘lishi mumkin.

Atipik:

Rudimentar: kichik pufakchalar, ko‘pincha emlangan yoki yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda.
Tarqalgan: virus ichki organlarni zararlaydi, tana harorati yuqori, bosh og‘rig‘i, qusish.
Gemorragik: qonli pufakchalar, qon ketish.
Gangrenoz: yaralar, sepsisning yuqori ehtimoli.

Atipik shakllar odatda immunitet zaiflashgan yoki kuchli dorilar qabul qilgan bolalarda paydo bo‘ladi.

Sabablari

Suvchechakni tashqi muhitga chidamsiz bo‘lgan Varicella Zoster virusi chaqiradi. Infeksiya havo-tomchi yo‘li bilan va transplatsentar yo‘l bilan yuqadi.

Asosiy jihatlar:

Infeksiya manbai: toshma paydo bo‘lishidan 2 kun oldin va 5 kun o‘tgach kasallangan odamlar.
Kontaktdan yuqadigan kasallik kam uchraydi, lekin uni istisno qilib bo‘lmaydi.
Ko‘pincha bolalar kasallanadi, yangi tug‘ilgan chaqaloqlar antitelolar bilan himoyalangan bo‘ladi.
Patogenezi: virus nafas yo‘llariga o‘tadi, limfa tugunlari va qon orqali tarqaladi, terida pufakchalar paydo qiladi.

Bolalar va kattalardagi suvchechak belgilari

Suvchechakning inkubatsiya davri 11-21 kun davom etadi. Shundan so‘ng quyidagi alomatlar paydo bo‘ladi:

Bosh og'rig'i
Uyqusizlik
Qichishish
Umumiy zaiflik
Obshee nedomoganie
Povishenie temperaturi tela
Sip na koje
Sip na slizistix
Uxudshenie appetita

Dastlab tugunchalari (papulalari) bo‘lgan qizil dog‘lar hosil bo‘ladi, ular pufakchalarga (vezikulalarga) aylanadi. Keyin bu pufakchalar quriydi va po‘stloq bilan qoplanadi. Jarayon 5-9 kun davom etib, har 1-2 kunda toshmaning yangi elementlari paydo bo‘ladi.

Toshmaning tarqalishi infeksiya va chandiqlarga olib kelishi mumkin. Shilliq pardadagi vezikulalar 3-5 kunda bitadi.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq

Diagnostika

Suvchechakni tashhislash uchun shifokor kasallar bilan kontaktda suvchechak yoki belbog‘li temiratki bo‘lgan-bo‘lmaganligini aniqlaydi va toshmani ko‘zdan kechiradi, uning joylashuvi, hajmi va shaklini baholaydi. Laboratoriya sharoitida pufakchalardan olingan surtmalar va Varicella zoster virusiga qarshi antitanalarga serologik testlar o‘tkaziladi. Zarur hollarda bemor infeksionistga yuboriladi.

Davolash

Bolalar va kattalardagi suvchechakni davolash quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

5-7 kun davomida yotoq rejimi.
Parhez: qovurilgan, achchiq va tuzlangan ovqatlarni istisno qiling.
Ko‘p ichimliklar: suv, mors, kompot, o‘tli qaynatmalar, shakarsiz choy.
Gigiyena:

Dushni mochalkasiz oling, terini sochiq bilan namlang.
Yotoq va ichki kiyimlarni har kuni almashtirish.
Og‘izni iliq suv yoki antiseptiklar bilan kuniga 3 marta chayish.

Zarur hollarda issiqni tushiruvchi preparatlar.
Vezikulalarga antiseptiklar bilan ishlov berish: Kalamin, Fukorsin, ko‘kat.
Antigistamin preparatlar.
Og‘ir kechishida virusga qarshi vositalar.
Vitaminoterapiya.

Karantin: vezikulalar paydo bo‘lganidan keyin 5-9 kun va oxirgi pufakchadan keyin 5 kun, jami taxminan 14 kun.

Xavf

Suvchechak odatda sog‘ayish bilan tugaydi va tibbiy prognoz yaxshi. Vezikulalar izsiz o‘tadi, ba’zan kichik chandiqlarni qoldiradi.

Og‘ir tizimli kasalliklar va immunitet tanqisligi bo‘lgan odamlar suvchechakni og‘irroq ko‘taradilar. Asoratlarga sepsis, abssess, flegmona, pnevmoniya, miokardit, gepatit, nefrit, ensefalit, keratit va artrit kiradi.

Homiladorlikning birinchi trimestrida suvchechak virusini onadan bolaga yuqish ehtimoli 0,4% ni tashkil etib, 20 haftaga kelib 1% gacha ko‘tariladi. Kechki muddatlarda xavf minimal bo‘ladi. Profilaktika uchun spetsifik immunoglobulinlar buyuriladi.

Homiladorlik paytida shamollash quyidagilarga olib kelishi mumkin:

bola tushishi;
muddatidan oldin tug‘ish;
tug‘ma nuqsonlar (teridagi chandiqlar, qo‘l-oyoqlarning rivojlanish nuqsonlari, bosh miya po‘stlog‘ining atrofiyasi);
aqli zaiflik va boladagi talvasalar.

Ayniqsa, tug‘ruqdan bir hafta oldin uchraydigan suvchechak xavfli bo‘lib, chaqaloqlarda og‘ir infeksiya va asoratlar, jumladan buyrak, o‘pka va yurak yallig‘lanishiga olib kelishi mumkin. Tug‘ma suvchechak 20 foiz hollarda go‘dakning o‘limiga olib keladi.

Xavf guruhi

Onalari suvchechak bilan kasallanmagan yangi tug‘ilgan chaqaloqlar qornida antitelolar oladi va ular varicella zoster virusiga qarshi immunitetga ega emas. Hayotining birinchi yilida onaning antitanachalari yo‘qoladi va bola infeksiyaga uchraydi.

Suvchechakka moyillik odam ulg‘aygan sayin ortib boradi va 4-5 yoshda 100% ga yetadi. Maktabgacha ta’lim muassasalarida aksariyat bolalar suvchechak bilan kasallanadi, shuning uchun kattalar kamdan kam kasallanadi.

Xavf guruhiga quyidagilar kiradi:

maktabgacha va kichik maktab yoshidagi bolalar;
bolaligida suvchechak bilan kasallanmagan keksa odamlar;
immunitet tanqisligi bo‘lgan shaxslar;
og‘ir kasallikka chalinganlar.

Kasallanishning eng yuqori cho‘qqisi kuz va bahorda kuzatiladi.

Oldini olish

Suvchechak virusi tarqalishining oldini olish uchun quyidagilar zarur:

Oxirgi vezikula paydo bo‘lganidan keyin bemorni 5 kun davomida izolyatsiya qilish.
Kontaktda bo‘lgan, suvchechak bilan kasallanmagan bolalarni 3 haftaga izolyatsiya qilish.
Xonalarni muntazam ravishda shamollating.
Bemorning buyumlariga dezinfeksiyalovchi vositalar bilan ishlov berish.
Suvchechak bilan kasallanmagan homiladorlar kasallangan ayol bilan kontaktda bo‘lganlarida 10 kun ichida immunoglobulin inyeksiyasini qilishlari kerak.