Tonzillit

Shifokorni tanlang:

Klinikani tanlang:

Tonzillit - bodomcha bezlarining yallig‘lanishi bilan ta’riflanadigan infeksion-allergik kasallik. Odatda yilning sovuq mavsumida paydo bo‘ladi va asosan tanglay bodomcha bezlarini (bezlari), kamroq - halqum orqa devorining yon vallari va til bodomchasini zararlaydi.

Sabablar
Alomatlar
Diagnostika
Davolash
Xavf
Xavf guruhi
Oldini olish
Parhez

Sabablar
Alomatlar
Diagnostika
Davolash
Xavf
Xavf guruhi
Oldini olish
Parhez

Tonzillit davolaydigan barcha shifokorlarni tomosha qiling

Sabablar

O‘tkir tonzillit sabablari:

Og‘iz/burun bo‘shlig‘idagi surunkali yallig‘lanishlar (kariyes, faringit).
Infeksion agentlar (pnevmokokklar, streptokokklar, viruslar).
Immunitetning pasayishi (yomon ovqatlanish, gipovitaminoz).

Surunkali tonzillit sabablari:

To‘liq davolanmagan o‘tkir tonzillit.
Tez-tez anginalar.
Burundan nafas olish bilan bog‘liq muammolar.

Zararlanish yo‘llari:

Oziq-ovqat mahsulotlari (yuqumli mahsulotlar).
Havo-tomchili.
Kontaktli (shaxsiy buyumlar va idish orqali).

Bolalar va kattalardagi tonzillit belgilari

Tonzillit uchun quyidagi alomatlar xarakterlidir:

Tonzillitning shakllari:

Kataral angina: giperemiyalangan va shishgan bodomsimon bezlar.
Follikulyar angina: bodomcha bezlari follikulalarida yiring.
Lakunar angina: bodomcha bezlari lakunalaridagi yiringli tiqinlar.

Agar o'zingizda shunga o'xshash alomatlarni sezsangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oldini olish oqibatlari bilan kurashishdan osonroqdir.

Diagnostika

Bolalar va kattalarda tonzillit tashxisi anamnez, ko‘rik va qo‘shimcha tekshiruvlar asosida qo‘yiladi:

Farinoskopiya: tanglay yoylarining giperemiyasi, shishi va qalinlashishini aniqlaydi. Bolalarda yumshoq bodomcha bezlari va lakunalarda yiring, shuningdek kattalashgan limfa tugunlari ko‘zga tashlanishi mumkin.
Tomoqdan surtma: qo‘zg‘atuvchini aniqlashga yordam beradi (ko‘pincha stafilokokk yoki streptokokk).
Antibiotiklarga sezuvchanlik sinovi: samarali davolashni tanlaydi.
Qon va siydik tahlili: diagnostika uchun majburiy.
Qonning klinik tahlili: ECHTning 18-20 mm/soatgacha, neytrofillarning 7-9×109/l gacha ko‘payishi va yetilmagan neytrofillarning paydo bo‘lishini ko‘rsatadi.

Biopsiya kamdan kam, faqat saratonga shubha qilinganda qo‘llaniladi. Ba’zi hollarda tahlillar tonzillit mavjud bo‘lganda normal bo‘lishi mumkin.

O'tkir va surunkali tonzillitni davolash

Bolalar va kattalarda tonzillitni davolash taktikasi kasallikning shakli va bosqichiga bog‘liq. Simptomlarni bartaraf etish uchun quyidagi usullar qo‘llanilishi mumkin:

Tomoqni chayish: antiseptiklar (Xlorgeksidin, Xlorofillipt) eritmasi bilan.
Bodomcha bezlarini yuvish: yiring to‘planganda, nasadkali shpris bilan amalga oshiriladi, shundan so‘ng antibiotiklar yoki propolis yuborilishi mumkin.
Tabletkalarni so‘rish va spreylarni qo‘llash: yallig‘lanishga qarshi va og‘riq qoldiruvchi.
Mahalliy immunomodulyatorlar: Tonzilgon tomchilari.
Aromaterapiya: efir moylari (lavanda, choy daraxti, evkalipt) bilan ingalyatsiya qilish.
Antibiotiklar: Seftriakson, Amoksitsillin, Ampitsillin yallig‘lanish jarayonining kuchayishida.

Xavf

Tonzillit o‘limga olib keladigan kasallik emas, lekin jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin, masalan:

Paratonzillyar abssess.
Bodomcha bezlaridagi yiringlar.
O‘tkir revmatik isitma (sog‘aygandan keyin 1-4 hafta o‘tgach).
Bo‘g‘imlarning yallig‘lanishi.
Orttirilgan yurak nuqsonlari.
Buyrak kasalliklari.
Surunkali faringit.
Tonzillyar sepsis (infeksiyaning qon orqali tarqalishi).

Xavf guruhi

Tonzillit paydo bo‘lishiga olib keladigan omillarga quyidagilar kiradi:

Tez-tez stress va kechinmalar.
O‘ta sovqotish.
Ifloslangan va chang bosgan hududlar.
B va C vitaminlari yetishmaydigan bir xil ovqatlanish.
Vegetativ va markaziy nerv sistemasi ishining buzilishi.
Bodomcha bezlarining qo‘pol ovqat bilan jarohatlanishi.
Limfatik diatez (bodomcha bezlari, limfa tugunlari, ayrisimon bez kattalashib qolishi).
Burun-halqumdagi surunkali yallig‘lanishlar.

Oldini olish

Tonzillitning oldini olish quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

Chiniqish: xona haroratidagi suv quyish, ochiq suv havzalarida suzish.
Sog‘lom turmush tarzi: to‘g‘ri ovqatlanish, jismoniy faollik, alkogol va chekishdan voz kechish.
Shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilish: boshqalarning tish cho‘tkalaridan foydalanmaslik, o‘z piyolasidan ichish, idish-tovoqlarni yaxshilab yuvish.
Tomoqni moychechak yoki kalendula damlamasi bilan chayish.
Bo‘yin oldingi yuzasini massaj qilish: yuqori jag‘dan o‘mrov suyagigacha va iyagidan quloqlargacha silash.
Tishlar va milklar haqida g‘amxo‘rlik: stomatologga muntazam tashrif buyurish.

Kasallik yuqish xavfini minimallashtirish uchun odamlar gavjum joylardan, bemorlar bilan muloqotdan, shuningdek, haddan tashqari qizib ketish va sovqotishdan qochish kerak.

Parhez

O‘tkir va o‘tkir tonzillitda toksinlarni chiqarib yuborish va immunitetni mustahkamlashga qaratilgan 13-sonli parhezga rioya qilish tavsiya etiladi. Ovqat oz-ozdan iste’mol qilingan holda bo‘linmali bo‘lishi va quyidagilarni o‘z ichiga olishi kerak: