Piyelonefrit

Piyelonefrit har qanday yoshda paydo bo‘lishi mumkin, lekin ko‘pincha ayollar siydik-tanosil tizimining o‘ziga xos xususiyatlari tufayli qizlarda uchraydi. Infeksiyalar quyidagi davrlarda ko‘proq uchraydi:

3 yilgacha;

5 yoshdan 8 yoshgacha;

11 yoshdan 16 yoshgacha.

Shuningdek, piyelonefrit ko‘pincha 18-30 yoshdagi ayollarda (menarxe, jinsiy hayotning boshlanishi, homiladorlik tufayli) va 60 yoshdan oshgan erkaklarda (ko‘pincha prostatit tufayli) uchraydi.

Kasallik siydikning normal chiqib ketishi izdan chiqqan mahallarda boshlanadi. Ko‘pincha siydik-tosh kasalligi, immunitet buzilishlari, qandli diabet, surunkali kasalliklar yoki o‘tkir sistitdan keyin paydo bo‘ladi.

Homilador ayollarda piyelonefrit gormonal o‘zgarishlar natijasida yuzaga kelishi mumkin, bunda katta bachadon siydik chiqishini izdan chiqaradi.

Piyelonefritning o‘tkir xili to‘satdan boshlanadi va quyidagilar bilan birga davom etib boradi:

• Bosh og'rig'i
• Qusadigan ko‘ngil aynish
• Ishtaha pasayishi
• Isitma
• Yuqori ter ajralishi

Bemor belda og‘riq sezadi, odatda bir tomonlama. Ko‘zdan kechirishda bel soxasini taqillatganda noqulaylik va o‘tkir og‘riq aniqlanadi.

Asoratlanmagan shaklida siydikning buzilishi kuzatilmaydi, ammo siydik loyqa, pushti yoki qizg‘ish bo‘lishi mumkin.

O‘tkir piyelonefritni medikamentoz davolash quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• Antibiotiklar: qo‘zg‘atuvchini va uning preparatlarga sezgirligini aniqlash uchun siydikning bakteriologik tekshiruvidan keyin buyuriladi.

• Antiseptik preparatlar: Penitsillinlar, aminoglikozidlar, sefalosporinlar, tetratsiklinlar, nitrofuranlar, sulfanilamidlar, levomitsetinlar, xinolonlarni o‘z ichiga oladi.

• Siydik haydovchi vositalar: Surunkali piyelonefritda shishlarning oldini olish uchun ishlatiladi. O‘tkir piyelonefritda qo‘llanilmaydi.

• Polivitaminlar: immunitetni oshirish uchun.

• Immunomodulyatorlar: Surunkali shaklga o‘tishni oldini olish uchun "T-aktivin," "Timalin" kabi.

• Yallig‘lanishga qarshi NYAQV: Masalan, yallig‘lanishni kamaytirish uchun "Voltaren."

• Qon oqimini yaxshilaydigan dorilar: Masalan, "Kurantil."

Surunkali piyelonefrit bir yilgacha uzoq davolanishni talab qiladi. Yiringli jarayonni bartaraf etish va chandiqlanishning oldini olish uchun 6-8 haftaga antibakterial terapiyadan boshlanadi. Remissiyaga erishilgandan so‘ng, antibakterial terapiyaning tanaffusli kurslari tayinlanadi.

Piyelonefritning oldini olish quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• Organizmni chiniqtirish

• O‘ta sovqotishdan qochish

• Shaxsiy gigiyenaga rioya qilish

• Qovuqni o‘z vaqtida bo‘shatish

• Siydik-tosh kasalligi, qovuq-siydik yo‘llari reflyuksi va siydik yo‘llarining tug‘ma nuqsonlarini erta tashxislash va davolash

• Surunkali infeksiya o‘choqlarini sanatsiya qilish

• Qovuq kateterizatsiyasini minimallashtirish

• Yallig‘lanishga qarshi nosteroid preparatlarni nazoratsiz qabul qilishdan qochish

• Siydik tahlili bilan yillik tibbiy ko‘rik

Piyelonefritda tvorog, smetana, tabiiy yogurt va kefirdan iborat sut kislotali parhez tavsiya etiladi. Tuz iste’molini kuniga 2 g gacha cheklash va siydik haydovchi preparatlarni qabul qilgan holda suyuqlik miqdorini kuniga 3 l gacha oshirish kerak.

Yog‘li go‘shtli sho‘rvalar, qovurilgan va achchiq taomlar, qahva, konservalar, alkogol va ziravorlardan voz kechish kerak, chunki ular buyraklarda yallig‘lanishni kuchaytirishi mumkin.