Parodontit

Sabablari
Parodontit belgilari
Diagnostika
Periodontitni davolash
Xavf
Oldini olish
Shifokor qabuliga yozilish

Parodontit - bu o‘tkir yoki surunkali bo‘lishi mumkin bo‘lgan parodont yallig‘lanishi. Parodont tishni o‘rab turgan va teshikda mahkamlaydigan to‘qimalardan iborat: milklar, periodont, jag‘ alveolyar o‘simtasining suyak to‘qimasi va sement. Parodontni uning bir qismi bo‘lgan periodont bilan adashtirmaslik muhimdir. Periodont tish sementi bilan suyak o‘rtasidagi biriktiruvchi to‘qima qatlami bo‘lib, uning yallig‘lanishi periodontit deb ataladi.

Parodontitni davolovchi barcha shifokorlarni ko‘rish

Sabablari

Parodont to‘qimalarining zaiflashishi va yallig‘lanishining sabablari mahalliy va umumiy bo‘lishi mumkin. Umumiy kasalliklarga butun organizm kasalliklari kiradi, ular biriktiruvchi to‘qima mustahkamligining va parodontning qon bilan ta’minlanishining buzilishiga olib keladi. Surunkali parodontit ko‘pincha qandli diabet, immunitet tanqisligi va tomirlar kasalliklarida boshlanadi.Mahalliy omillarga tishlarning noto‘g‘ri joylashuvi, chaynov mushaklarining gipertonusi kiradi, bu tishlarga va atrofdagi to‘qimalarga yukni oshiradi, shuningdek, parodontning infeksion yallig‘lanishini keltirib chiqaradigan bakteriyalar. Og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasining yetarli emasligi, sifatsiz davolash va noto‘g‘ri protezlash ham parodontit rivojlanishida muhim rol o‘ynaydi.

Parodontit belgilari

Parodontit milk va karashdan qonashdan boshlanadi. Kasallik zo‘rayib borganida parodontal cho‘ntaklar hosil bo‘ladi, tishlar chayqalib, tushib qolishi mumkin.

O‘tkir parodontit yallig‘lanish, shish, yiringli joylar va og‘izdan yoqimsiz hid kelishiga sabab bo‘ladi. Og‘ir hollarda abssesslar va oqmalar paydo bo‘lishi, limfa tugunlari kattalashishi mumkin.

Parodontit mahalliy va tarqoq bo‘ladi. 4 ta bosqich mavjud:

Boshlang‘ich: karash, qon ketish, 1 mm gacha cho‘ntaklar.
Yengil: yallig‘lanish, cho‘ntaklar 3-4 mm gacha, ildizning 1/4 qismigacha suyak rezorbsiyasi.
O‘rtacha: cho‘ntaklar 5-6 mm gacha, tishlar harakatchan, ildizning 1/2 qismigacha rezorbsiya.
Og‘ir: kuchli og‘riqlar, cho‘ntaklar 7 mm dan ortiq, tishlar tushishi mumkin, suyakning to‘liq rezorbsiyasi.

O‘z vaqtida davolash kasallikni erta bosqichlarida to‘xtatishi mumkin.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq

Diagnostika

Parodontit tashxisi ko‘rik, bemorning shikoyatlari asosida va albatta rentgenografiya yoki kompyuter tomografiyasidan keyin qo‘yiladi. Rentgen suyak to‘qimasi rezorbsiyasi darajasini va kasallik bosqichini aniqlashga imkon beradi. Umumlashgan jarayon uchun jag‘larning panoramali surati (ortopantomogramma) buyuriladi. Ba’zi hollarda parodontit sabablarini aniqlash uchun chuqur tekshiruv o‘tkaziladi.

Differensial diagnostika:

Parodontit og‘iz bo‘shlig‘ining boshqa kasalliklaridan farq qiladi. Gingivitda parodontal cho‘ntaklar va tishlarning chayqalishi bo‘lmaydi. Parodontoz yallig‘lanishsiz to‘qimalar va cho‘ntaklarning atrofiyaga uchrashi bilan ta’riflanadi, tishlar esa faqat yallig‘langan hollardagina chayqalib, tushib qoladi.

Periodontitni davolash

Parodontitni samarali davolash kompleks bo‘lishi va kasallikning bosqichiga bog‘liq bo‘lishi kerak. Dastlabki bosqichlarda konservativ davo o‘tkaziladi, avj olganida esa jarrohlik aralashuvi talab qilinishi mumkin.

Konservativ davolash:

Tish cho‘kindilarini olib tashlash: Mexanik, ultratovush yoki Air-flow usullari.
Mahalliy davolash: Yallig‘lanishga qarshi eritmalar yoki gellar bilan chayish, kamida 10 kun kurs.
Og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasi: Yallig‘lanishga qarshi komponentli pastalar va yumshoq cho‘tkalardan foydalanish.
Antibakterial terapiya: antibiotiklar tizimli, mahalliy inyeksiyalardan voz kechish.
Qo‘shimcha usullar: Lazer va elektroforez bilan davolash.

Jarrohlik davolash:

Yopiq kyuretaj: 4 mm gacha bo‘lgan cho‘ntaklar uchun, patologik o‘zgargan to‘qimalarni olib tashlash, antiseptik bilan yuvish.
Ochiq kyuretaj: 5 mm gacha bo‘lgan cho‘ntaklar uchun, granulyatsiyalar, operatsiya maydonini ko‘rish imkonini beradi, ko‘proq travmatik.
Quroq operatsiyasi: 5-8 mm chuqur cho‘ntaklar uchun shilliq-suyak usti qurog‘ini mobilizatsiya qilish, o‘simtalarni olib tashlash.
Tishni olib tashlash:Yuqori harakatchanlikda va chuqur yiringli tarkibda, tishlarni saqlab qolish mumkin bo‘lmaganda.

Xavf

Agar parodontit o‘z vaqtida davolanmasa, u surunkali bosqichga o‘tishi va asoratlarga olib kelishi mumkin:

Parodontal abssess.
Tishlarning to‘kilishi.

Oldini olish

Parodontitning birlamchi profilaktikasi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

Og‘iz bo‘shlig‘ining puxta gigiyenasi: Tishlarni muntazam tozalash, tish ipidan foydalanish.
Stomatologga muntazam tashrif buyurish: Yallig‘lanish sanatsiyasi, yiliga 1-2 marta professional tish tozalash.
Prikus korreksiyasi: O‘z vaqtida ortodontik korreksiya.
Osteoporoz tekshiruvi: Agar bu holatga shubha bo‘lsa.

Ikkilamchi profilaktika kuchayishning oldini olishga qaratilgan bo‘lib, quyidagilarni o‘z ichiga oladi: