Gerpes

Virusning yuqishi bemorning biosuyuqliklari orqali sodir bo'ladi. Bundan tashqari, terining shikastlangan qismiga tegish orqali yuqtirish mumkin.

Xavf omillari:

• gigiyenaga rioya qilmaslik;
• notanish odamlar bilan jinsiy aloqaga kirishish;
• tananing haddan ortiq sovqotishi yoki qizishi;
• oddiy gerpes virusi kasallangan odam bilan o'pishish;;
• jamoat joylarida hojatxonadan foydalanish;
• rivojlanmagan davlatlarda yashash;
• past ijtimoiy/iqtisodiy daraja.

O'rtacha namlik darajasi va o'rtacha haroratda oddiy gerpes virusi inson tanasidan tashqarida 24 soat davomida yashashi mumkin. +52 °C va undan yuqori haroratda 30 daqiqadan so`ng nobud bo`ladi -70 °C gacha bo`lgan haroratda esa 5 kungacha yashaydi. Metall ustida taxminan 2 soat yashaydi.

Oddiy gerpes virusining namoyon bo'lishi - bu tananing turli qismlarida paydo bo'lishi mumkin bo'lgan suyuqlikli pufakchalardir. Odatda, ularning paydo bo'lishidan oldin bemorda quyidagi belgilar kuzatiladi:

• holsizlik;
• terining achishishi va qichishi;
• titroq.

Rivojlanish bosqichlari:

• Birinchi bosqich - pufakchalar keyinroq paydo bo'ladigan joyda teri biroz qichishadi. Agar terining bu joyini "Aciklovir" malhami bilan yog'lansa, pufakchalar paydo bo'lishini oldini olish mumkin.
• Yallig'lanish bosqichi - suyuqlikli pufakchalar hosil bo'lib, ular asta-sekin kattalashib boradi.
• Yaralar bosqichi - pufakchalar yorilib, ularning o'rnini og'riq keltiradigan yaralar egallaydi.
• Qo'tirning paydo bo'lish bosqichi - yaralar qobiq bilan qoplanadi.

O`rab oluvchi temiratki davrida migren va kasallangan nervning joylashuvi bo'ylab tanadagi og'riqlar paydo bo'lishi mumkin. Bir necha kundan keyin terida pufakchalar paydo bo'ladi, undagi shaffof suyuqlik asta-sekin qonli yiringga aylanadi. Limfa tugunlarining kattalashishi va haroratning ko'tarilishi kuzatiladi. Nevralgiya bir necha oy davom etishi mumkin.

Birlamchi genital gerpes hech qanday namoyon bo`lmaydi. Bemor o'zini virus tashuvchisi ekanligini bilmaydi va boshqa odamlarga yuqtiradi. Belgilar ikki yoki undan ko`p kun ichida namoyon bo`la boshlaydi. Ko'pincha ular oyoqlar, sonlar terisida, jinsiy a`zolar shilliq qavatida toshmalar shaklida paydo bo`ladi. Hayz ko'rishdan oldin, ayollarda, hatto dumba mushaklarida pufakchalar paydo bo'lishi mumkin.

Gerpes surunkali kasallikdir, ammo qaytalanishning oldini olish uchun davolanish kerak. Buning uchun quyidagi dori vositalari qo'llaniladi:

• isitmani tushiruvchi;
• mikroblarga qarshi;
• og`riq qoldiruvchi krem va malhamlar;
• immunostimulyatorlar.

Shifokorlar tavsiya qiladilar:

• "Aciklovir" ("Zoviraks") - tana hujayralarida oddiy gerpes virusi tarqalishini oldini oladi.
• "Famciklovir" ("Famvir") - Herpes zoster va Herpes simplex virusi shtammlarini o'ldiradi.
• "Valasiklovir" ("Valtareks") - ta'sir qilish modeli "Aciklovir" ga o'xshaydi, lekin undanda kuchli dori.
• "Panavir" - qichishish va og'riqni yo'qotish uchun ishlatiladi.
• "Flavozid" – oddiy gerpes virusiga qarshi sirop.
• "Proteflazid" - kasallikka qarshi tomchilar.

Homilador ayol uchun xalq tabobati usullari yordamida gerpesni yo'q qilish ma`qulroqdir. Ular toshmalarni bartaraf etishga yordam beradi, ammo homilador ayolning immunitetiga hech qanday ta'sir qilmaydi.

Gerpesni davolashning xalqona usullari

Gerpesdan davolanishga yordam beradigan xalqona usullar ro'yxati:

• Kun davomida ikki soatlik oraliq bilan yallig'langan joylarni oqqarag`ay (pixta) yog'i bilan yog'lanadi;
• Lablar terisidagi pufakchalarni propolis damlamasi bilan kuydirib, so'ngra kalendula asosidagi malham bilan artiladi;
• Kuchsizroq choy tayyorlab (yarim choy qoshiq quruq choydan foydalaning), choy sovishini kuting. Paxtani namlab va yallig'langan joyga kuniga to'rt marta qo`yiladi;
• Bir necha kun davomida pufakchalar quloq kiri bilan yog'lanadi;
• Surtib turishga kamfora yog`i ishlatiladi.

Gerpesning oldini olish uchun shifokorlar quyidagilarni tavsiya qiladilar:

• Jinsiy sherik tanlashda ehtiyot bo'lish;
• Prezervativlardan foydalanish;
• Antiseptiklardan foydalanish;
• Gerpes bilan kasallangan bemor terisi bilan aloqa qilgandan so'ng, odatiy gigiena qoidalarini bajarish;
• Jamoat joylaridan uyga qaytgandan so`ng qo'llarni yuvish yoki tozalash.
• Shaxsiy gigiena qoidalarini e'tiborsiz qoldirmaslik;
• Notanish odamlar bilan oral jinsiy aloqada bo'lmaslik;
• Linzalarga so`lak tekkizmaslik;
• Begona idish-tovoqlar va kiyimlarni ishlatmaslik.

Gerpesning tarqalishini oldini olish uchun bemor pufakchalarni yorib yubormasligi va yaralarda hosil bo'lgan qobiqlarni olib tashlamasligi kerak.

Gerpesga qarshi vaksinalar

“Vitagerpavak” - bu HSV infeksiyasini davolashda ham, oldini olishda ham qo'llaniladigan gerpesga qarshi emlashdir. Undan yillar davomida foydalanilib kelinadi. Vaksina virusning inaktivlangan antitanalarini o'z ichiga oladi, bu esa bemorda immunitet reaksiyasi hosil bo`lishini rag'batlantiradi. Bemorlar ushbu vaksinani yaxshi o`tkazadilar. “Vitagerpavak”ning uzoq vaqt davomida immunitet ishlab chiqarilishini rag'batlantirishi isbotlangan.