- endokrin bezlar ishining buzilishi natijasida kelib chiqadigan kasalliklar. Bu patologiyalar ham irsiy, ham orttirilgan bo‘lishi mumkin. Ular endokrin bezining barcha funktsiyalariga (total) yoki faqat uning alohida funktsiyalariga (parsial) ta’sir qilishi mumkin.
Sabablari
Ayollar va erkaklarda endokrinopatiyalarning sabablari har xil bo‘lishi mumkin. Ko‘pincha ular qon quyilishi, jarohatlar, yuqumli kasalliklar va intoksikatsiya kabi organik shikastlanishlar tufayli yuzaga keladi.
Endokrin tizimga quyidagilar ham salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin:
- axborot omillari;
-
ijtimoiy omillar;
-
biologik omillar;
-
asab-psixogen omillar;
-
jismoniy omillar;
-
ximiyaviy omillar.
Bu omillar endokrin tuzilmalarga bevosita va bilvosita ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Endokrinopatiyalarning umumiy belgilari
Endokrinopatiyalar quyidagi alomatlar bilan namoyon bo‘lishi mumkin:
- Ko'ngil aynishi
- Apatiya
- Holsizlik
- Bosh og'rig'i
- Suyaklardagi o‘zgarishlar
- Sochlarning mo‘rtligi
- Tirnoq plastinalarining mo‘rtligi
- Arterial bosimning pasayishi
- Vazn yo‘qotish
- Ruhiy buzilishlar
- Qusish
- Intellektning pasayishi
- Ko‘rish o‘tkirligining pasayishi
- Ishtaha pasayishi
- Teri holatining yomonlashishi
Simptomlarning yig‘indisi va ifodalanishi endokrinopatiyaning shakli va darajasiga bog‘liq.
Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol
shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq
Endokrinopatiyalarni davolash
Endokrinopatiyalarni davolashda quyidagi yondashuvlar qo‘llaniladi:
- Depressiv terapiya: giperfunksional buzilishlarda qo‘llaniladi. Bu bezni to‘liq yoki qisman olib tashlash va keyingi o‘rinbosar terapiyani o‘z ichiga oladi. Ba’zi hollarda rentgen-radioterapiya o‘tkaziladi.
-
O‘rinbosar terapiya: gipofunksional xarakterdagi kasalliklarda buyuriladi. Tabiiy gormonlar, ularning analoglari yoki bezlardan olingan sintezlangan hosilalarni kiritishni o‘z ichiga oladi.
-
Stimullovchi terapiya: stimulyator gormonlardan foydalanish va endokrin a’zolarni getero- va izotransplantatsiya qilishni o‘z ichiga oladi.
Endokrinopatiya simptomlarini bartaraf etishga yordam beradigan nospetsifik terapiya vositalariga quyidagilar kiradi:
- Bromidlar, barbituratlar;
-
Ovarin, spermin, pantokrin, mamokrin va boshqalar.
Endokrinopatiyalar rivojlanishining oldini olish uchun quyidagilar tavsiya etiladi:
