Ekstrasistoliya

Sabablari
Ekstrasistoliya belgilari
Diagnostika
Ekstrasistoliyani davolash
Xavf
Oldini olish
Shifokor qabuliga yozilish

Ekstrasistoliya (yoki ekstrasistolalar) - bu yurak yoki uning alohida kameralarining atipik depolyarizatsiyasi va muddatidan oldin qisqarishidir. Ekstrasistoliya bilan og‘rigan bemorlar odatda yurak ritmining qisqa muddatli to‘xtashi, havo yetishmasligi va kuchli yurak urishini his qiladilar. Bu patologik qisqarishlar va ular orasidagi pauzalar yurak sinus tugunidan tashqariga chiqadigan impulslar tufayli yuzaga keladi.

Ekstrasistoliyani davolovchi barcha shifokorlarni ko‘rish

Sabablari

Ekstrasistolalar sog‘lom odamlarda tez-tez uchraydigan yurakning muddatidan oldin qisqarishidir. Odatda sutkasiga 200 tagacha ekstrasistola bo‘ladi, lekin buzilishlar yuz berganda ularning soni o‘n minglabgacha ko‘payishi mumkin.

Ekstrasistolalar quyidagicha bo‘lishi mumkin:

Funksional (neyrogen): stress, nevroz, dori-darmonlar, osteoxondroz, neyrotsirkulyator distoniya, jismoniy zo‘riqish, nikotin, alkogol, kofeinni suiiste’mol qilish.
Organik: kardioskleroz, yurak nuqsonlari, miokard infarkti, yallig‘lanish, yurak ishemik kasalligi, ionlar almashinuvining buzilishi, qon aylanishining yetishmovchiligi, tizimli kasalliklar.

Sog‘lom odamlarda epizodik ekstrasistolalar xavfli emas, ammo organik patologiyali bemorlarda nazoratni talab qiladi.

Ekstrasistoliya belgilari

Ekstrasistoliya tashxisi klinik manzarasining yaqqol namoyon bo‘lmasligi bilan murakkablashadi. Simptomatikasi vegetativ-tomir va yurak tizimlarining holatiga, yoshga, organizm reaktivligiga va kasallikning shakliga bog‘liq. Bemorlarning 70% da ekstrasistoliya rejali ko‘rikda aniqlanadi.

Jiddiy kasalliklar, vegetativ qon-tomir distoniyasi va yurak kasalliklarida ekstrasistoliya quyidagi holatlarda namoyon bo‘lishi mumkin:

Yurak og'rig'i
Terining rangparligi
Oshushenie nexvatki vozduxa
Oshushenie silnix tolchkov v serdse
Oshushenie usilennix udarov serdsa
Kuchli terlash
Trevojnost
Chuvstvo zamiraniya i ostanovki serdsa

Tez-tez ekstrasistolalar yurak chiqishini pasaytirishi va miya, koronar va buyrak qon aylanishini sekinlashtirishi mumkin, bu esa miya tomirlari aterosklerozi bo‘lgan bemorlarda quyidagilarni keltirib chiqarishi mumkin:

afaziya
Parezlar
Hushdan ketish
Bosh aylanishi

Yurak ishemik kasalligida ekstrasistolalar stenokardiya xurujlariga olib kelishi mumkin.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq

Diagnostika

Yurakni MRT qilish

Yurak va qon tomirlarini UZI qilish

Kundalik EKG monitoringi (Xolter)

Dozalangan jismoniy faollik bilan EKG testi (velosiped ergometriyasi yoki yugurish yo'lagi testi)

Elektrokardiografiya (EKG)

"Ekstrasistoliya"ning dastlabki tashxisi birlamchi tekshiruv va anamnez yig‘ish asosida o‘rnatiladi: genetik moyillik, mavjud patologiyalar va bemorning shikoyatlari.

Tashxisni tasdiqlash va davolash sxemasini tanlash uchun quyidagilar tayinlanadi:

Tashxis natijalariga ko‘ra kardiolog ekstrasistolalar paydo bo‘lgan joylarni va ularning turini aniqlaydi (atrioventrikulyar, qorincha yoki bo‘lmachalar).

Ekstrasistoliyani davolash

Ba’zi ekstrasistoliyalar stress yoki kofein tufayli yuzaga kelishi mumkin va davolanishni talab qilmaydi. Vaqti-vaqti bilan paydo bo‘ladigan va noqulaylik tug‘dirmaydigan funksional ekstrasistoliya odatda davolanishga muhtoj emas. Ayollarda hayzdan oldin yoki ovulyatsiya paytida ekstrasistolalar normal hisoblanadi.

Vegeto-tomir distoniyasida jismoniy yuklamani kamaytirish, stimulyatorlardan qochish, stressni kamaytirish va magniyli mahsulotlarni iste’mol qilish tavsiya etiladi.Yurak kasalliklari bilan og‘rigan bemorlarda ekstrasistolalar holatni yomonlashtirishi mumkin va kompleks davolashni talab qiladi.

Yurakning to‘xtab qolishi gipertireozga ishora qilishi mumkin.

Ekstrasistolalarni davolash:

MIY va endokrin tizimi ishini nazorat qilish.
Ratsionga magniyga boy mahsulotlarni kiritish.
O‘rtacha jismoniy yuklamalar.
Uyqu va ish qobiliyati buzilganda - trankvilizatorlar yoki sedativ preparatlar.

Xavf

Tez-tez uchraydigan guruhli ekstrasistolalar ancha jiddiy buzilishlarga olib kelishi mumkin: qorincha ekstrasistolalari paroksizmal taxikardiya yoki qorinchalarning miltirashiga, bo‘lmachalar esa bo‘lmachalarning titrashiga yoki hilpillovchi aritmiyaga aylanishi mumkin. O‘z vaqtida tashxis qo‘yilmasa, buyrak, koronar va serebral qon aylanishining surunkali yetishmovchiligiga olib kelishi mumkin.

To‘satdan aritmiya xurujida amallar algoritmi:

Toza havo olishni ta’minlash va qattiq kiyim tugmalarini yechish.
Dam oling, tinchlaning va gorizontal holatni oling.
Stressda valeriana, arslonquyruq yoki Korvalol qabul qiling. Tez-tez xurujlarda Persen yoki Gidozepam tashvishlari tayinlanishi mumkin.
Ahvoli yomonlashganda shoshilinch yordam chaqiring.

Oldini olish

Ekstrasistoliya profilaktikasining asosiy qoidalari:

Yurak-qon tomir, qon aylanish, endokrin va asab tizimlarining yondosh kasalliklarini davolash.
O‘zini o‘zi davolash va kuchli ta’sir qiluvchi trankvilizatorlar, gormonlar va sedativ preparatlardan foydalanishdan saqlaning.
Muntazam ravishda nazorat diagnostikasidan o‘tish.

Ekstrasistoliya qaytalanishi mumkinligi sababli, terapiya kursini tugatgandan so‘ng, yurak ritmini muntazam ravishda tekshirish muhimdir.