- uyqu paytida nafas olishning to‘xtab qolishi bilan ta’riflanadigan kasallik. Nafas olish pauzasining o‘rtacha davomiyligi 40 soniyani tashkil etadi, ammo ba’zi bemorlarda u 3 daqiqaga yetishi mumkin.
Sabablari
Nafas olish apnoesi quyidagilar tufayli rivojlanadi:
- Rivojlanish anomaliyasi (katta til, kichik pastki jag‘).
-
Halqum mushaklari tonusining pasayishi (uyquda nafas yo‘llarining yopilishi).
-
Ortiqcha vazn.
-
Burun to‘sig‘ining qiyshayishi, burun poliplari, adenoidlar, o‘sib ketgan bodomcha bezlari, burun-halqum o‘smalari.
-
Endokrin patologiyalari.
-
Nevrologik kasalliklar (insult).
-
O‘pkaning surunkali obstruktiv kasalligi (O‘SOK), bronxial astma.
-
Allergik reaksiyalar.
-
Chekishlar.
Apnoe kasalligi belgilari
Tungi apnoening asosiy belgisi - uyqu paytida nafas olishning qisqa muddatli to‘xtashi. Ular ko‘pincha bemorning yaqin qarindoshlari tomonidan kuzatiladi. Apnoe quyidagi holatlarda ham namoyon bo‘lishi mumkin:
- Depressiv tushkunlik
- Yuqori asabiylik
- Tartibsiz nafas olish
- Libido pasayishi
- Potensiyaning pasayishi
- Kunduzgi uyquchanlik
- Og‘iz qurishi
- Xurrak
Bemorlar kechasi tez-tez hojat chiqarish uchun uyg‘onishlari mumkin.
Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol
shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldening olish osonroq
Uyqu apnoesining oldini olish va davolash
Tungi apnoeni konservativ davolash:
Turmush tarzini o‘zgartirish:
- Chekishni tashlash
-
Vaznni kamaytirish
CPAP-terapiya:
- Niqobli apparat doimiy bosim ostida havo berib, nafas yo‘llarining qisqarishiga yo‘l qo‘ymaydi
Pastki jag‘ shinalari:
- Nafas olish buzilishining oldini olib, til va jag‘ni ushlab turadi
Operatsiya (agar konservativ usullar samarasiz bo‘lsa):
- Uvulopalatofaringoplastika: Ortiqcha tanglay to‘qimalarini olib tashlash
-
Traxeostomiya: Trubkani traxeyaga o‘rnatish
-
Adenoidektomiya: Adenoidlarni olib tashlash
-
Tonzillektomiya: bodomcha bezlarni olib tashlash
-
Pillar tizimi: Yumshoq osmonga implantlar
-
Bariatrik jarrohlik: Semizlikka qarshi kurashish uchun oshqozonning bir qismini olib tashlash
Xavf
Apnoe gipoksiya (kislorodli ochlik) ni chaqiradi, bu esa nafas olishni tiklash uchun tez-tez uyg‘onishga olib keladi. Natijada odam chuqur uyqu bosqichlariga yetmaydi va to‘laqonli dam ololmaydi. Tungi apnoe, shuningdek, quyidagilarning rivojlanishiga yordam beradi:
- Aritmiya
- Gipertoniya
- Impotensiyalar
- Semizlik
- Miokard infarkti
Apnoe bilan og‘rigan bemorlar rulda uxlab qolishi yoki hatto uyqusida to‘satdan vafot etishi mumkin.
Apnoe belgilari paydo bo‘lganda malakali tibbiy yordamga murojaat qilish muhimdir.